Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.
W kontekście polskiej historiografii książka ta stanowi pierwszą próbę przedstawienia dziejów Słowenii w okresie jej funkcjonowania jako jugosłowiańskiej republiki w państwie rządzonym przez Josipa Broza-Tito. Należy pamiętać, iż początki państwowości dzisiejszej Słowenii, zarówno pod względem terytorialnym, jak i elit politycznych, sięgają okresu istnienia socjalistycznej Jugosławii. W latach 1945–1980 głównym elementem tego państwa była osoba marszałka Tity, a panujący tam system komunistyczny znacznie odbiegał od modelu funkcjonującego w innych krajach demokracji ludowej. Oprócz tego silna pozycja Słoweńców we władzach komunistycznej Jugosławii gwarantowała im specjalny status w tym państwie i możliwość rozwoju. Dlatego w książce podkreślono też rolę, jaką Słoweńcy odgrywali w funkcjonowaniu i kształtowaniu jugosłowiańskiego modelu komunizmu. W niniejszej monografii dzieje Słowenii są poruszane w kontekście wewnętrznej sytuacji w tej republice i z uwzględnieniem szerszego aspektu jugosłowiańskiego. Dotyczy to zarówno wydarzeń rozgrywających się na terytorium całej federacji, jak i całokształtu polityki zagranicznej Jugosławii. Starano się zwrócić szczególną uwagę na dyplomację Jugosławii w dobie zimnej wojny, jej neutralność i niezaangażowanie. Śmierć marszałka Tity w roku 1980 nie tylko zakończyła pewną epokę, ale także stała się początkiem nowego etapu w dziejach Słowenii. Od tego momentu rozpoczął się proces niepodległościowy tej republiki – wychodzenia Słowenii z cienia Jugosławii.
Monografia ta jest rezultatem kilku lat badań autora prowadzonych na terytorium Słowenii i innych państw byłej Jugosławii. Została ona głównie oparta na słoweńskiej historycznej literaturze naukowej i na dorobku historyków z innych krajów południowosłowiańskich. Walory naukowe książki wzbogacono dzięki wykorzystaniu publikacji rosyjskich i anglosaskich.
Piotr Żurek – dr hab., profesor uczelni Uniwersytet Bielsko-Bialski. Historyk i slawista, autor kilkunastu książek oraz licznych artykułów wydanych w kraju i zagranicą. Znany jest głównie jako badacz dziejów Słowiańszczyzny i Bałkanów. Jego zainteresowania lingwistyczne obejmują także językoznawstwo historyczno-porównawcze (paleoslawistykę oraz kontakt językowy i język polityki).
SPIS TREŚCI
WSTĘP
Rozdział I
POWSTANIE FEDERALNEJ SŁOWENII
1. W ogniu bratobójczej wojny (1941–1945)
2. Batalia o granice. Początek sporu o Triest
3. Likwidacje
4. Federalna Słowenia w komunistycznej Jugosławii
Rozdział II
SŁOWENIA KIDRIČA I KARDELJA (1946–1947)
1. Proklamowanie Ludowej Republiki Słowenii
2. Terror i procesy polityczne
3. Plan pięcioletni
4. Konferencja paryska i powołanie Wolnego Terytorium Triestu
5. Zmierzch idei Zjednoczonej Słowenii
Rozdział III
MIĘDZY STALINIZMEM A TITOIZMEM
1. Porozumienie z Bled i ekspansjonistyczne plany Komunistycznej Partii Jugosławii
2. Powołanie Kominformu
3. Realizacja porozumienia z Bled
4. Zerwanie z Moskwą
5. Wrogowie Tity
6. W osamotnieniu. Porzucenie polityki hegemonizmu
Rozdział IV
SŁOWENIA W NOWEJ POLITYCE JUGOSŁOWIAŃSKIEJ
1. Otwarcie na Zachód
2. Przymus kolektywizacji
3. Słoweńskie korzenie jugosłowiańskiego systemu samorządowego
4. Groźba sowieckiej inwazji
5. Konflikt ze słoweńskim Kościołem katolickim
6. Triest bramą na Zachód
7. Kardelj kontra Đilas
Rozdział V
W POSZUKIWANIU NOWEJ DROGI
1. „Dyplomacja Kardelja i Beblera”
2. Utrata Triestu
3. U źródeł niezaangażowania
4. Wobec poznańskiego czerwca i powstania węgierskiego
Rozdział VI
Projekt i wykonanie: YELLOWTEAM