Rozprawa Kamili Gieby jest pracą literaturoznawczą, poświęconą polskiej literaturze tzw. Ziemi Lubuskiej. Autorka analizuje tę literaturę zarówno w odniesieniu do regionalnej kultury literackiej, jak i na tle zjawisk społecznych, ideologii i projektów politycznych, a także życia intelektualnego i codziennego w Polsce po II wojnie światowej. Łączy perspektywę historycznoliteracką z rekonstrukcją dziejów idei, geopoetyką i studiami nad przestrzenią w kulturze, kulturową teorią gatunku oraz orientacją postzależnościową. W ten sposób, po pierwsze, chronologicznie porządkuje najważniejsze dzieła lubuskiej literatury osadniczej, po drugie, uściśla i redefiniuje pojęcia niezbędne do uchwycenia związku tej literatury z tradycją tzw. narracji piastowskiej i myśli zachodniej, po trzecie, odkrywa, problematyzuje i wyjaśnia te aspekty literatury regionu, które świadczą o jej bliskiej, lecz niejednoznacznej relacji z istotnym doświadczeniem społecznym tamtego czasu.
Z recenzji dra hab. Wojciecha Browarnego, prof. UWr
SPIS TREŚCI:
Wykaz skrótów
Podziękowania
Wprowadzenie
CZĘŚĆ I
POWOJENNE MIGRACJE I LITERATURA. REKONESANS
Rozdział I
Narracje o przesiedleniach w badaniach literackich
1. Zarys perspektyw badawczych
2. Literatura lubuska w refleksji badawczej
3. Przestrzeń pod lupą – krótko o metodzie
Rozdział II
Ustalenia terminologiczne
1. Czy te ziemie są „odzyskane”?
2. Jak nazywać literaturę dotyczącą przesiedleń? Przegląd stanowisk
3. Próba definicji literatury osadniczej
CZĘŚĆ II
MIĘDZY POETYKĄ, POLITYKĄ I HISTORIĄ. LUBUSKA LITERATURA OSADNICZA JAKO NARRACJA ZAŁOŻYCIELSKA
Rozdział I
Twórczość lubuska wobec tematu zachodniego i regionalizmu. Zarys historycznoliteracki
1. Periodyzacja tematu zachodniego w literaturze
2. Regionalizm na tzw. Ziemiach Odzyskanych i jego przemiany (zarys)
3. Lubuska literatura osadnicza: chronologia, reprezentanci, nurty
3.1. Okres wstępny: 1945–1961
3.2. Okres intensyfikacji: 1961–1975
3.3. Okres schyłkowy: 1975–1989
Rozdział II
Narracje osadnicze o Ziemi Lubuskiej – w kręgu poetyki i polityki
1. Epopeja postulowana
2. Narracje o osadnictwie na Ziemi Lubuskiej – konteksty ideologiczne
2.1. Lubuska literatura osadnicza jako narracja fundacyjna regionu
2.2. Regionalna protetyka tożsamościowa
3. Osadnicza poetyka
3.1. Wzorce i schematy fabularne w lubuskiej prozie osadniczej
3.2. Przekształcenia konwencji – lubuska odpowiedź na epopeję
CZĘŚĆ III
OSADNICZA TOPOGRAFIA ZIEMI LUBUSKIEJ
Rozdział I
Kartografie przesiedleńcze i podmioty geograficzne
1. Kartografie przesiedleńcze
1.1. Przed początkiem – mapa zatarta
1.2. Podróż – mapa niekontrolowana
1.3. Początek – mapa nierozpoznana
1.4. Powrót i odbudowa – mapa (re)konstruowana
2. Postać literacka – homo geographicus
2.1. Budowniczy i przewodnik – homo ductor
2.2. Homo viator – homo exul – homo domesticus
3. Topografia obcego
3.1. Obcy zewnętrzny
3.2. Obcy wewnętrzny
Rozdział II
Literacka przestrzeń Ziemi Lubuskiej
1. Toponimia i tropografia
1.1. Lokalizacja fabuły – toponimia
1.2. Między litotą i hiperbolą
2. Lubuskie konstanty krajobrazowe
2.1. W przestrzeni ogrodu
2.2. Nicowanie arkadii
Suplement
Powojenne migracje we współczesnej prozie lubuskiej
1. Literatura po 1989 roku wobec tzw. Ziem Odzyskanych
2. Współczesna proza lubuska wobec przesiedleń
2.1. Grünberg Krzysztofa Fedorowicza – mityczny chronotop
2.2. Proza Marii Sidorskiej-Ryczkowskiej – duch miejsca
2.3. Opowiadania Edwarda Derylaka – małoojczyźniane miasteczko
3. Literacka muzealizacja pamięci
Zakończenie
Nota bibliograficzna
Bibliografia
Indeks nazwisk
