Komparatystyka dzisiaj. Problemy teoretyczne jest refleksją o aktualnej sytuacji polskiej i międzynarodowej komparatystyki. Prezentuje szeroki wachlarz poglądów i stanowisk badawczych. Autorzy wskazują na dynamiczny i dialogowy charakter komparatystyki, która stanowi żywą i konstruktywną odpowiedź na rozterki i kłopoty współczesnej humanistyki. Prezentują ważne dla niej pojęcia, kategorie i metody – oraz dają wgląd w jej dzieje. Ukazują komparatystykę, która bada nie tylko związki między rozmaitymi literaturami, lecz także skomplikowane relacje literatury z rozległą domeną nauki i kultury: z innymi sztukami, dyskursami pozaliterackimi, mediami.
Otrzymałam do recenzji książkę bardzo dobrą, erudycyjną, nowatorską, napisaną przez grono kompetentnych autorów, świadomych obecnego statusu nie tylko komparatystyki, ale całej nauki o literaturze i szerzej - humanistyki. (…) Książka jest nie tylko fascynującym przewodnikiem po współczesnej komparatystyce, ale kompetentnym przeglądem stanu dzisiejszego literaturoznawstwa, które po doświadczeniach z dekonstrukcją i poststrukturalizmem szuka (ostrożnego, niearbitralnego, zapośredniczonego) kontaktu z empirią.
Grażyna Borkowska, IBL PAN
Całość książki rządzi się żelazną dyscypliną i dobrze umotywowaną logiką wywodu, a także spójnością metodologiczną (…). Komparatystyka dzisiaj (…) jest starannie i głęboko przemyślaną monografią najważniejszych kierunków i zagadnień teoretycznych komparatystyki współczesnej, jest wreszcie – co szczególnie chciałbym podkreślić – książką o wysokich walorach dydaktycznych, niezbędną pomocą akademicką (…).
Andrzej Fabianowski, ILP UW
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie. Komparatystyka dzisiaj: propozycje,
zagadnienia teoretyczne, rekonesanse – Ewa Szczęsna
Rozdział I
Komparatystyka współczesna. Zadania i zakres
1. Teoria i metoda komparatystyki. Status poznawczy –Edward Kasperski
1.1. Sytuacja komparatystyki
1.2. Status poznawczy
1.3. Modele analizy
1.4. Tożsamość i profil badawczy komparatystyki
2. Komparatystyka w Niemczech – wyzwania i perspektywy – Beathe Sommerfeld
2.1. Miejsce komparatystyki
2.2. Z kart historii
2.3. Inność i tożsamość. O imagologii komparatystycznej
2.4. Niemcy, teoria postkolonialna, zadania komparatystyki
2.5. Współczesna komparatystyka niemiecka
3. Komparatystyka a badania interkulturowe – Miloš Zelenka
4. Zadania i obszar badań literaturoznawstwa interkulturowego.
Zarys problematyki – Norbert Mecklenburg
4.1. Tezy o literaturoznawstwie interkulturowym
4.2. Komentarz do tez o literaturoznawstwie interkulturowym
5. Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja –Andrzej Hejmej
5.1. Pro et contra
5.2. Trzy komparatystyki
5.3. „Dyscyplina nomadyczna”
6. Kulturoznawstwo a instytucjonalizacja komparatystyki –Adam F. Kola
6.1. Siła interpretacji – słabość komparatystyki
6.2. Przedmiot badań – podejście holistyczne i humanistyczne.
W stronę Bachtina
6.3. Unaukowienie humanistyki „humanistycznej”
6.4. Zawodowy fatalizm komparatysty a koncepcja racjonalności intencjonalnej
6.5. Kompetencje międzykulturowe czytelników
6.6. Dyscyplina – mocny program komparatystyki kulturoznawczej
Rozdział II
Kategorie i zagadnienia komparatystyczne
1. Ontologia i epistemologia porównania – Ewa Szczęsna
1.1. Wieloaspektowość porównania
1.2. Porównanie konceptualne. Norwid, Herbert i polisemiotyczna codzienność
1.3. Przestrzenie błądzenia i miejsca obecności
1.4. Retoryczny wymiar porównania. Wobec komparatystyki
2. Dyskurs jako przedmiot komparatystyki – Mieczysław Dąbrowski
2.1. Dyskurs i jego miejsce w komparatystyce
2.2. Dyskurs permanentny (globalny) versus dyskurs momentalny (lokalny)
2.3. Dyskurs jako nośnik wartości
2.4. Dyskurs jako opowieść
3. Palimpsesty komparatystyki – Michał Kuziak
3.1. Tytułem wstępu
3.2. Doprecyzowanie
3.3. Komparatystyka i palimpsest
3.4. Narodowość
3.5. Palimpsest narodowości
3.6. I co z tego wynika?
4. Recepcja twórcy obcego jako „stare” i „nowe”
zagadnienie komparatystyczne – Marta Skwara
5. Literatura i malarstwo w badaniach porównawczych - Olaf Krysowski
5.1. Dziedzictwo antyczne. Emblematyka i ikonologia
5.2. Krytyka pojęcia artes germanae. Znaczenie Laokoona Lessinga
5.3. Dziedzictwo romantyczne. Nauka o motywach i semiologia
5.4. Stanowisko praktyczne
Rozdział III
Wczoraj dla dziś. Perspektywa diachroniczna
1. Czym jest literatura europejska? – Eugeniusz Czaplejewicz
1.1. Pytania (większe i mniejsze)
1.2. Teza nieskromnie skromna
1.3. Dwie końcowe uwagi (enumeratywne)
2. Theatrum anatomicum: komparatystyka i ciało – Tomasz Bilczewski
2.1. Literacki korpus: od archeologii do morfologii
2.2. Przestrzeń transgresji: „naturalna machina przekładu”
3. Absoluty komparatystyczne a wolna wola – Halina Janaszek-Ivaničkova
3.1. Wokół wielokulturowości i odrębności literatur
3.2. Hybrydyzacja tożsamości. Literatura transkontynentalna. Rola Azji
3.3. Inkluzywność współczesnej komparatystyki
3.4. Degradacja idei uniwersalizmu
3.5. Pluralizm przeciw totalizacji rzeczywistości i wiedzy o literaturze
3.6. Komparatystyka polska na tle globalnej
3.7. Polonistyka w przebudowie a komparatystyka literacka
Bibliografia. Wybór (od 1980)
Indeks nazwisk
check_circle
check_circle