Seria NAGRODA im. STEFANA MORAWSKIEGO

Niniejsza książka poświęcona jest japońskiej przestrzeni miejskiej, która już na pierwszy rzut oka znacząco różni się od tego, co spotykamy w Europie, w Paryżu, Berlinie czy Pradze. Charakterystyczna dla Japończyków dbałość o uwzględnienie przyrody w planie miasta, swobodne podejście do kategorii wizualności przestrzeni (nieznajomość kategorii „pejzażu miejskiego“), przywiązanie do horyzontalnej perspektywy oraz brak tradycji definiowania przestrzeni publicznej w ramach miasta to jedynie kilka z wielu cech świadczących o unikalności japońskiej urbanistyki. Owe specyficzne strategie i taktyki kreowania przestrzeni miasta zdają się posiadać swoje źródło w zakorzenionej w japońskiej kulturze, odległej od zachodniego paradygmatu filozoficznego, tradycji rozumienia kategorii przestrzeni oraz specyfice wypracowanego przez Japończyków modusu doświadczenia przestrzenności. Istotne wydaje się w tym kontekście zarówno oddziaływanie tła kulturowego (buddyzm, shinto), jak i praktyk wynikających z samej specyfiki zamieszkiwania na aktywnym sejsmicznie, otoczonym morzami, Półwyspie Japońskim.

Spis treści

Wprowadzenie

Ku filozofii miasta

Nie tylko Europa

Przestrzeń – Podmiotowość

O perspektywie i metodzie

1. Japońska czy dalEKOwschOdNia KONcEPcJa PrzEstrzENi?

1.1. Pytanie o tożsamość kulturową – granice definicji

1.2. teorie kultury

1.3. Korzenie definicji przestrzeni – pytanie o tożsamość osobową

1.4. Przestrzeń w Japonii i na zachodziE

1.4.1. tożsamość osobowa

1.4.2. tożsamość estetyczna

1.4.3. Procesy wymiany kulturowej

2. PrzEstrzEń a JEJ bEzPOŚrEdNiE dOŚwiadczENiE

2.1. czym jest doświadczenie bezpośrednie?

2.2. charakter doświadczenia bezpośredniego

2.3. doświadczenie bezpośrednie a doświadczenie przestrzeni

2.3.1. Nishida – shusterman. Obszary zgodności

2.3.1.1. wymiar praktyczny – dowartościowanie cielesności

2.3.1.2. Koncepcja doświadczenia bezpośredniego

2.3.1.3. Jedność psychofizyczna

2.4. Przestrzeń – Pustka

2.4.1. Plan ogólny

2.4.2. Plan indywidualny

2.5. topos ostateczny. Ku pustce fenomenów

2.5.1. trzy rodzaje basho

2.5.2. rodzaje basho a koncepcje przestrzennE

3. stratEgiE KształtOwaNia PrzEstrzENi miEJsKiEJ W Japonii

3.1. Kategoria ‘pustki’ w kontekście kultury japońskiej

3.1.1. architektura dawna. Funkcja kolumny

3.1.2. architektura ogrodów. Ogrody zen

3.1.3. architektura współczesna

3.2. Przestrzeń miejska

3.3. Pustka przestrzeni miejskiej

3.3.1. Pustka przestrzeni – zachóD

3.3.2. Pustka przestrzeni – Japonia 

3.3.2.1. dom 

3 .3 .2 .2 . No jyuku sha  

3.3.2.3. metabolizm

3.4. Odmienne wartościowanie przestrzeni 

3.4.1. antywizualność 

3.4.2. horyzontalność 

3 .4 .2 .1 . Uchi. Przestrzeń wewnętrzna i zewnętrzna domu 

3.4.3. Nietrwałość konstrukcji – relacyjność przestrzeni 

3.4.3.1. dobór materiałów 

3.4.3.2. modularna konstrukcja 

3.4.4. Płaszczyzna – linearność 

3.5. rodzaje strategii kształtowania przestrzeni miejskiej w Japonii 

3.5.1. rola przyrody w planie miasta 

3.5.2. Kratownicowy plan miasta 

3 .5 .3 . Machi wari  

3.5.4. minimalna klasowość 

3 .5 .5 . Shakkei  

zaKOńczENiE 

ciągłość przestrzenna 

Odmienność zamieszkiwania 

architektura japońska współcześnie 

bibliOgraFia 

iNdEKs NazwisK 

ilustracJE