Seria JĘZYKOZNAWSTWO KOGNITYWNE. Tom 12

Napisana ćwierć wieku temu książka Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne stanowiła przełom w myśleniu o kategoriach i procesach poznawczych ludzkiego umysłu. Odwołując się do pionierskich w tamtych czasach prac specjalistów z dziedziny psychologii poznawczej (np. E. Rosch), filozofii (np. L. Wittgenstein) czy językoznawstwa (np. Kay i Berlin) i poprzez własną analizę dowodząc słuszności ich tez, Lakoff ukazał niedostatki metafory „umysłu jako maszyny liczącej” oraz klasycznej teorii kategoryzacji, proponując w zamian koncepcję ucieleśnienia umysłu i model kategorii opartych na prototypach.

George Lakoff, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, jest jednym z czołowych językoznawców kognitywnych. Jest znany przede wszystkim z badań nad metaforą pojęciową, której teorię wyłożył w napisanej wspólnie z Markiem Johnsonem książce Metaphors We Live By [1980; wyd. pol.: Metafory w naszym życiu (1988)]. Jego inne prace to m.in. More than Cool Reason, napisana wspólnie z Markiem Turnerem książka o metaforze poetyckiej (1989), Philosophy in the Flesh, praca powstała we współautorstwie z Markiem Johnsonem (1999), poświęcona koncepcjom filozoficznym rozpatrywanym w świetle kognitywizmu i Where Mathematics Comes From, napisana wspólnie z R. NúĽezem rozprawa poświęcona matematyce widzianej w perspektywie koncepcji ucieleśnionego umysłu (2000).

Spis treści

Wstęp........................................................................................ IX
Podziękowania.............................................................................XV
Od Tłumaczek .............................................................................XVII

Księga I

Umysł: więcej niż maszyna

CZĘŚĆ I: KATEGORIE I MODELE POZNAWCZE
Rozdział 1 Znaczenie kategoryzacji...................................................5
Rozdział 2 Od Wittgensteina do Rosch..............................................12
Rozdział 3 Efekty prototypowe w języku.............................................56
Rozdział 4 Wyidealizowane modele poznawcze...................................66
Rozdział 5 Modele metonimiczne......................................................75
Rozdział 6 Kategorie radialne...........................................................89
Rozdział 7 Cechy, stereotypy i standardy...........................................112
Rozdział 8 Więcej na temat modeli poznawczych................................115
Rozdział 9 Obrońcy koncepcji klasycznej............................................133
Rozdział 10 Podsumowanie..............................................................148

CZĘŚĆ II KONSEKWENCJE FILOZOFICZNE
Rozdział 11 Paradygmat obiektywistyczny...........................................153
Rozdział 12 Co jest nie tak z metafizyką obiektywistyczną....................181
Rozdział 13 Co jest nie tak z obiektywistyczną teorią poznania..............192
Rozdział 14 Przedsięwzięcie formalistyczne.........................................215
Rozdział 15 Twierdzenie Putnama.....................................................225
Rozdział 16 Nowy realizm.................................................................256
Rozdział 17 Semantyka kognitywna...................................................265
Rozdział 18 Whorf i relatywizm..........................................................301
Rozdział 19 Paradygmat umysłu jako maszyny...................................335
Rozdział 20 Matematyka jako działanie poznawcze .............................350
Rozdział 21 Podsumowanie...............................................................367

Księga II

Studia przypadków

Wprowadzenie ...............................................................................373
Gniew............................................................................................376
Over.............................................................................................414
Konstrukcje z there.........................................................................457
Posłowie........................................................................................589
Bibliografia....................................................................................591
Indeks pojęć..................................................................................607
Indeks nazwisk...............................................................................621