Teksty w 100-lecie wydania książki H. Sienkiewicza
Wokół „W pustyni i w puszczy” to wieloautorska monografia, w której sąsiadują ze sobą studia dotyczące Afryki w czasach Sienkiewicza (zwłaszcza widzianej z perspektywy polskiej), literackich obrazów Afryki tworzących kontekst powieści Sienkiewicza, strategii artystycznych autora, genezy i recepcji jego powieści. [...] Wobec powszechnej dziś świadomości zmiany roli czytelnictwa w edukacji i dziedziczeniu kultury w Polsce wydało nam się właściwe opublikowanie tego tomu na stulecie ukazania się pierwodruku; jesteśmy przeświadczeni, że W pustyni i w puszczy, choć prawie już nieczytane, ma trwałe miejsce wśród polskich „węzłów pamięci”, świadectw polskiego doświadczenia i polskiej tożsamości minionego stulecia.
Spis treści
Jerzy Axer, Zamiast wstępu. Lektura nostalgiczna – lektura elitarna .9
Część I
Afryka i Polska. czasy Sienkiewicza
Michał Leśniewski, Afryka w epoce Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . 15
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Paweł Zajas, Polacy jako Burowie. Imagologia pomiędzy auto-
i heterostereotypem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .53
Danuta Płygawko, Sprawa listu baronowej Berthy von Suttner do
Henryka Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
Aneks . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
Tadeusz Budrewicz, Uwolnić Murzynka! Misjonarski kontekst
W pustyni i w puszczy . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
Marceli Kosman, Polskie echa w afrykańskiej powieści twórcy
Trylogii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
Jan Rybicki, Conrad i Sienkiewicz: polska zmiana warty na Czarnym
Lądzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
Bożena Czarnecka, Niderlandzki Conrad. Henri van Booven,
Tropenwee(1904) i obraz Konga Belgijskiego w kolonialnej
literaturze niderlandzkojęzycznej przełomu XIX i XX wieku . . . . . .129
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
Jerzy Koch, Wenus Hotentocka. Fakty? Mity! . . . . . . . . . . . . . . . .145
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166
Bogdan Żurawski, „Szyluki jest to naród przeważnie rolniczy”.
Podróże Ignacego T. Żagiella po Egipcie i Sudanie . . . . . . . . . . . .169
Krzysztof Stępnik, Afryka w podróżopisarstwie Stanisława Bełzy . . . 191
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .216
Część II
Obraz Afryki u Sienkiewicza
Jan J. Milewski, Obraz Afryki w spuściźnie Henryka Sienkiewicza
– refleksje historyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
Jolanta Sztachelska, Petroniusz patrzy na Afrykę. O Listach z Afryki
Henryka Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .253
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .271
Bogdan Mazan, Egzotyzm i obcość afrykańskiego świata na
przykładzie W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza . . . . . . . . . 275
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .301
Ewa Kosowska, Czarny i biali. Biały i czarni. Czego Staś Tarkowski
nie dostrzegł po drugiej stronie lustra? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .322
Ryszard Koziołek, Problematyka inicjacyjna a dyskurs kolonialny . . .325
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343
Jan Kieniewicz, Chłopcy w opałach. Studium spotkania w sytuacji
kolonialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .358
Jan Rybicki, Sienkiewicz i Szklarski. Staś Tarkowski i Tomek
Wilmowski. Rozpoznanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .363
Jerzy Axer, Polowanie na woboz nagonką . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .377
Część III
Proces twórczy – strategie pisarskie
Maria Bokszczanin, O pisaniu W pustyni i w puszczy na podstawie
listów Henryka Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393
Listy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399
Tadeusz Bujnicki, O rękopisie W pustyni i w puszczy, skreśleniach
i zmianach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Adrianna Adamek-Świechowska, O listach Wandy Ulanowskiej do
Henryka Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419
Tadeusz Bujnicki, O podlotkach u Sienkiewicza. Skąd się wzięła Nel? 435
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Jerzy Axer, Czy Theodore Roosevelt patronował pisaniu W pustyni i w puszczy?449
Tadeusz Bujnicki, Glosy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
1. O niedokończonych i zaniechanych utworach Sienkiewicza . . 455
2. Afrykański „Orient” Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
3. O „skrzydlatych słowach” Kalego. Przyczynek do europejskiej
politycznej moralności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
Jerzy Axer, Glosy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
1. W pustyni i w puszczy – przeoczone źródło tytułu . . . . . . . . . . 467
2. Jeszcze o Wa-himach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
3. Słonie wodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
4. Genealogia Saby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
5. Murzyńska armia Stasia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
6. Epicki finał i epicka sprawiedliwość W pustyni i w puszczy . . 478
7. Staś jako epigrafik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
Część IV
W pustyni i w puszczy. Lektura – recepcja – szkoła
Jan Kieniewicz, Interpretacje kolonialne, postkolonialne i politycznie
poprawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .485
Tadeusz Bujnicki, W pustyni i w puszczy jako baśń . . . . . . . . . . .. . .493
Michał Rogoż, Adaptacje filmowe W pustyni i w puszczy Henryka
Sienkiewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .501
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .517
Wojciech Birek, Staś i Nel w obrazkach. Ilustrowane i komiksowe
edycje W pustyni i w puszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .519
Tetiana Dziadewicz, W pustyni i w puszczy: recepcja rosyjska,
radziecka, ukraińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .537
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .546
Małgorzata Kasner, Recepcja litewska W pustyni i w puszczy . . . . . . .549
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .554
Jan Rybicki, Angielskie przekłady W pustyni i w puszczy . . . . . . . . . .555
Mahmud el Tayeb, Sudańczyk patrzy na W pustyni i w puszczy . . . . .571
Małgorzata Chrobak, O wartości pedagogicznej i edukacyjnej
W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza z perspektywy
krytyki tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .581
Dyskusja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .595
Piotr Wilczek, Inicjacja i kanon – ankieta na temat powieści
W pustyni i w puszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .599
ANEKS: Ankieta o powieści W pustyni i w puszczy . . . . . . . . . . . . . . . 609
INDEKS NAZWISK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
INDEKS GEOGRAFICZNY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .651
SPIS MAP I ILUSTRACJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .657
check_circle
check_circle