Seria HORYZONTY KINA. Tom 4
Autobiografizm różnego rodzaju wypowiedzi filmowych jest niezaprzeczalnym faktem, a sposób, w jaki się przejawia, wymaga złożonych i precyzyjnych narzędzi badawczych. Tymczasem literatura przedmiotu jest nieliczna i niezupełnie satysfakcjonująca, co może dziwić, zważywszy, że zbliżone obszary tematyczne były eksplorowane wielostronnie i starannie. Mam na myśli problem autora, podmiotu i autotematyzmu. Wyłonił się zatem obszar niespenetrowany dostatecznie, dając tym samym pole do wykazania się inwencją oraz samodzielnością i oryginalnością. Powiedzmy od razu, że autorka nie zawodzi oczekiwań Czytelnika. Jej rozprawa jest interesująca, napisana z polotem i zarazem z respektowaniem reguł warsztatu naukowego, nie brak jej wartości stricte literackich.
Prof. dr hab. Alicja Helman (z rec. pracy)
Tematem rozprawy jest autobiografizm filmowy, próba jego zdefiniowania oraz wyznaczenia głównych nurtów, z których się wywodzi (kina awangardy, undergroundowego oraz nowofalowego). Analiza postawy autobiograficznej twórcy zawartej w dziele wskazuje, że realizuje się ona przez wielogłosowy status „ja” autobiograficznego, reprodukcyjny charakter obrazu, fabularyzację oraz kreację. Ślad-trop, który autor pozostawia w filmie, zwraca się jednocześnie ku niemu samemu. Powtarzające się tropy tworzą natomiast podstawę retoryki twórczości autobiograficznej, czyli katalog najczęściej powracających tropów-sygnałów wskazujących na rzeczywistą osobę autora filmowego. Odmienne sposoby zawierania z widzem paktu autobiograficznego pozwalają uporządkować twórczość autobiograficzną według trzech typów „ja” autorskiego, czyli „ja” empirycznego, porte-parole oraz „ja” sylleptycznego, które stały się podstawą analiz twórczości trojga autorów – odpowiednio: Jonasa Mekasa, Márty Mészáros oraz Jerzego Skolimowskiego.
Magdalena Podsiadło – adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
SPIS TREŚCI
Wstęp 7
Część I
AUTOBIOGRAFIZM FILMOWY
1. Krótka historia autobiografi zmu fi lmowego 19
2. Filmowy podmiot autobiografi czny 42
Wielogłosowe „ja” autobiograficzne 42
„Nowa autobiografia” 49
Kierunek „nowa subiektywność” 54
3. Ślady istnienia 61
Ślad -trop 61
Pośrednicy 66
Ślad ciała 68
4. Retoryka wypowiedzi autobiografi cznej 73
Filmowe sygnały autobiograficzne – krótka charakterystyka 81
5. Trzy typy wypowiedzi autobiografi cznych 107
„Ja” empiryczne 112
Porte -parole 119
„Ja” sylleptyczne 126
Część II
AUTOBIOGRAFIZM FILMOWY JAKO BYCIE
W ŚWIECIE. TRZY PRZYPADKI AUTOBIOGRAFICZNE
1. Jonas Mekas – „przybysz trwale przemieszczony” 137
„Ty prowadzisz dziennik, a dziennik prowadzi ciebie” 137
„Dzienniki, zapiski, szkice” 141
„Będąc innym, stał się sobą” 142
„Mgnienia piękna” 145
Strategia zadomowienia 147
Walden 150
„Nie miałem dokąd pójść” 153
„Desperacko usiłuję dotknąć serca chwili” 156
Kino domowe 158
2. Márta Mészáros – „otoczona ludźmi” 162
Linia matki 165
Zakochane kobiety 169
Walka o reprezentację 171
Linia ojca 175
3. Jerzy Skolimowski – „fi kcja oparta
na konkretach z życia” 183
Gra (o)sobą 183
Symulacja 187
Pokolenie teraźniejszości 192
Łagodność boksera 194
Obserwator 196
„Leszczyc bez zmian” 197
Błazen i kapłan 199
Zakończenie 203
Bibliografi a 205
Filmografi a 215
Indeks nazwisk 223
Summary 231
check_circle
check_circle