Debata czy tradycja dynastyczna gockiego rodu królewskiego Amalów stanowi pozostałość wielowiekowej gockiej tradycji plemiennej, czy jest raczej – jak chce autor - „wynalezioną tradycją” skonstruowaną na potrzeby legitymizacji władzy Teodoryka Wielkiego (zm. 526) jest głównym przedmiotem niniejszego studium. Podejmując dyskusję z różnymi ujęciami historyków autor przedstawia rolę ideologii władzy rodu Amalów jako instrumentu legitymizacji, który uprawomocniał ich władzę nad Italią, Hiszpanią i Galią. Tradycja dynastyczna rodu Teodoryka Wielkiego wbrew ujęciom niemieckojęzycznej historiografii wpisywała się w ramy rzymskiej imperialnej ideologii, nie zaś zgodnie z tezą germańskiej kontynuacji, gockiej monarchii sakralnej.
Robert Kasperski (ur. 1981) adiunkt Instytutu Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla w Warszawie. Specjalizuje się w historii wczesnego średniowiecza oraz historii historiografii.
Spis treści
WPROWADZENIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
ROZDZIAŁ I. PROBLEMY TRADYCJI DYNASTYCZNEJ AMALÓW. .13
Tradycja czy „wynaleziona tradycja”? . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Problem „tradycji ustnej” przy spisywaniu Historii Gotów . . . . 29
Origo gentis Gotów Kasjodora? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Historia Gothorum Kasjodora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
De origine actibusque Getarum Jordanesa . . . . . . . . . . . . . . . 63
Problemy z utrzymywaniem tezy o egzystencji ‘tradycji amalskiej’
przed panowaniem Teodoryka w Italii . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
ROZDZIAŁ II. EUTARYK CILLIGA I JEGO GOCKIE DZIEDZICTWO.82
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Władza Teodoryka Wielkiego nad królestwem Wizygotów . . . .84
Analiza źródeł dotyczących panowania Teodoryka i Amalaryka. 87
Potencjalni dziedzice władztwa Teodoryka . . . . . . . . . . . . . . .92
Czas wojen. Galia i Hiszpania lata 507–514 . . . . . . . . . . . . . .99
Flavius Eutharicus Cillica potomek władców wszystkich Gotów . 119
Teodoryk Wielki, dwie wędrówki, trzy grupy Ostrogotów i upadek
królestwa Alaryków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Wynalezione tradycje w służbie legitymizacji władzy . . . . . . . 132
Motyw „władcy ukrytego” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
ROZDZIAŁ III. KRÓLESTWO SAKRALNE AMALÓW CZY
‘IMPERIALNA PROPAGANDA’ TEODORYKA WIELKIEGO? . . . . . .140
Modele ‘germańskiego królestwa’. Teodoryk jako quasi-cesarz 140
Królestwo ludowe (Volkskönigtum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Królestwo wojskowe (Heerkönigtum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Królestwo sakralne (Sakralkönigtum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Amalska monarchia wojskowa i pozostałości po gockim królestwie
sakralnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Problem Gapta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Amalska fortuna i felicitas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Imperialna propaganda i cesarska ideologia władzy w panegiryku
Ennodiusza z Pawii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Imperialna propaganda w laus Kasjodora z roku 519 na cześć
Eutaryka Cilligi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181
Claritas generis Hamali – konsekwencja boskiej charyzmy czy
raczej część imperialnej ideologii politycznej Teodoryka
Wielkiego? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Nobilitas Amalorum w Getice Jordanesa . . . . . . . . . . . . . . . . .196
„Charyzma germańskich władców” jako czynnik irracjonalny?. .198
Heil rodu królewskiego jako czynnik spajający rozproszone gockie
odłamy plemienne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
ROZDZIAŁ IV. SUKCESJE DYNASTYCZNE . . . . . . . . . . . . . . . .216
Wstęp do rozważań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216
Sukcesja u Hasdingów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Sukcesja u Merowingów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224
Sukcesja u Wizygotów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Sukcesja u Amalów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .237
Apendyks 1 SYMBOLIKA I INSYGNIA WŁADZY
TEODORYKA WIELKIEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 251
Apendyks 2 KWESTIE ZWIĄZANE Z TYTULATURĄ
TEODORYKA WIELKIEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257
INDEKS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
