Seria NAGRODA im. STEFANA MORAWSKIEGO

Przedmiotem książki jest doktryna estetyczna Theodora W. Adorna, jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli szkoły frankfurckiej. Na podstawie tekstów Adorna odnoszących się do samej sztuki, jej materialnych przejawów, a także zewnętrznych mechanizmów, jakim one podlegają, autor dokonuje rekonstrukcji tej teorii. Posługuje się przy tym założeniem, że doktryna ta jest teorią krytyczną w takim znaczeniu, jakie terminowi temu nadała szkoła frankfurcka. Oznacza to, że nie traktuje ona swojego przedmiotu jako czegoś względem siebie zewnętrznego, a przepełniona jest świadomością i intencją jego współtworzenia. Zorientowana jest także na wyeksponowanie tych momentów dzieła sztuki, które można zinterpretować społecznie. W toku prowadzonego w książce wywodu okaże się też, że społeczny sens sztuki i jej społeczne funkcje Adorno rozumiał w  swoisty sposób.

SPIS TREŚCI

WYKAZ SKRÓTÓW  7

ADORNO FRANKFURTCZYK – BIOGRAFIA INTELEKTUALNA   9

WSTĘP    15

WPROWADZENIE – KONTEKST TEORETYCZNY   23

Teoria krytyczna   23

Dialektyka oświecenia i geneza racjonalności   28

Dialektyka negatywna i przymus tożsamości   32

Krytyczna teoria sztuki   36

ROZDZIAŁ I

1. Czym jest sztuka?   39

1.1. W poszukiwaniu oczywistości   39

1.2. Teoria źródeł sztuki   41

1.3. Zachowanie mimetyczne   45

2. Sztuka administrowana   49

2.1. Przemysł kulturowy   49

2.2. Śmierć sztuki   61

2.2.1. Filozofia nowej muzyki   64

2.3. Sztuka jako towar   67

3. Podmiot społeczny   70

3.1. Społeczny charakter liryki   72

3.2. Metoda   75

3.3. Przykłady   78

4. Tradycja jako correspondance   82

4.1. Potrzeba pocieszenia   82

4.2. Fałszywe bogactwo   85

4.3. Ślady cierpienia   87

ROZDZIAŁ II

5. Dialektyka kategorii   90

5.1. Mimesis i konstrukcja   91

5.2. Konstrukcja i forma   94

5.3. Forma i materiał   97

5.4. Piękno i brzydota   99

5.4.1. Kantowski paradygmat   104

6. Przyroda i sztuka   105

6.1. Utrata piękna naturalnego   106

6.2. Piękno – określenie tego, co nieokreślone   112

6.3. Natura – wzniosłość – sztuka   115

7. Doświadczenie estetyczne   123

7.1. Estetyczność   124

7.2. Doświadczenie   128

ROZDZIAŁ III

8. Funkcje krytyczne   136

8.1. Treść sztuki   136

8.1.1. Praktyka sztuk krytycznych   141

8.2. Zaangażowanie – między autonomią a heteronomią   145

9. Poznawczy charakter sztuki   154

9.1. Sztuka jako język   155

9.2. Zagadkowość jako zawartość prawdy   164

9.3. Prawda i historia   169

PODSUMOWANIE   175

BIBLIOGRAFIA   179

INDEKS NAZWISK   189