Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej pisarzy kościelnych epoki nowożytnej
Seria ARS VETUS ET NOVA. Tom XXXVIII
Politykę kierunków neoawangardy węgierskiej generowały zatem dwa czynniki. Z jednej strony był to kształt tworzonego w tym czasie dyskursu historii sztuki ukierunkowanego na zachodnie kategorie pojęciowe, z drugiej – język sztuki ukierunkowany na politykę, którego polem twórczym było semantyczne pole minowe. Zaabsorbowanie artystów językiem politycznym – pojęciami muru, klatki, kostki brukowej, a także zaangażowanie intelektualne w takie wydarzenia jak interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji – powoduje, iż analizy dzieł odsłaniają niezwykle świadomy język oraz kategorie, którym język historii sztuki – oparty na prymacie kategorii kierunków artystycznych – nie jest w stanie sprostać. To właśnie „semantyczne pole minowe” było przedmiotem zainteresowania artystów, jednakże dla badacza jawi się ono jako podwójnie zaminowane – nie tylko za pomocą kategorii ideologii marksistowskiej, ale także zachodnich kategorii pojęciowych. Pisanie o sztuce neoawangardy węgierskiej możliwe jest tylko w oparciu o podwójnie zaminowane pole semantyczne. Piszący zmuszony jest zatem uważać na każdy krok. Praca jego jest pracą sapera – polega nie na unikaniu min, lecz umiejętnym ich wysadzaniu, mistrzostwo – na niepozostawianiu nowych.
Dr Magdalena Radomska – adiunkt w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, postmarksistowska historyczka sztuki i historyczka filozofii, doktorantka w Instytucie Filozofii UAM. Specjalizuje się w sztuce w czasach komunizmu oraz w postkomunistycznej Europie. Zainteresowania badaczki obejmują także marksizm oraz krytykę kapitalizmu w sztuce i filozofii. Radomska otrzymała stypendia w Courtauld Institute of Art w Londynie, w Universytecie Loránda Eötvösa w Budapeszcie oraz w Węgierskiej Akademii Nauk. Dyrektorka i wykładowczyni kursu „Writing in Humanities after the Fall of Communism” w Central European University w Budapeszcie. Autorka publikacji przetłumaczonych na sześć języków obcych. Członkini AICI węgierskiej i polskiej. Obecnie Magdalena Radomska pracuje nad doktoratem z filozofii (postmarksizm), publikacją dotyczącą sztuki i kryzysu oraz sztuki w postkomunistycznej Europie.
Spis treści
Wstęp
I. W KIERUNKU USTALENIA JĘZYKA – DYSKUSJE
1. Spór, którego nie było, i spór o desygnaty
2. Sumus
3. Czy wasza historia sztuki jest historią waszej sztuki?
II. CIAŁO Z/DEZ/ORIENTOWANE POLITYCZNIE
1. „Autystyczny” komunikat
2. Projekcja i przezroczystość, czyli ciało zbyt nagie
i niewystarczająco nagie
3. Nieznacznie uszkodzona dialektyka
4. Nagość jako brak munduru
5. Lektura Marksa w deszczu
6. László Lakner: Milczenie artysty jest niedoceniane
Ciało niemożliwe do rozebrania
7. Warsztat Peczeński – w kierunku ciała
Metamorfoza malarza
Bodyartowe muzeum przyszłości
Ciało spętane
Maska przyrośnięta do twarzy
Wolny czas Ferenca Ficzka
8. Aseksowny pop-art
9. Brakujący element
Erotyczne szachy
10. Red-y made
Niepogrzebane zwłoki
Dwie barwy czerwieni
Opresyjna fi gura Maurer
Red-y made
11. Niepolitycznie polityczne ciało
III. SEMANTYCZNE POLE MINOWE
1. Mur i klatka
Mur berliński jako de Sausurre’owska kartka papieru
Przed i za murem
Telegram wysłany przez granicę cenzury
Mur/krata zamiast ciała
Klatka jako butelka Kleina
2. Komunistyczna zamrażarka
3. Kostka brukowa
4. Emigracje
Cicha jakość
Raz wyjechaliśmy
Emigracja z dyskursu metropolii
5. Coca-Cola z wódką
Zakonserwowany komunizm
Zdradliwa czerwień coca-coli
Sierp w barwach narodowych
6. Pogoda
Budapeszteński deszcz
7. Pomylone pojęcia
8. Polityczny egzystencjalizm – małe i wielkie narracje
W obliczu wielkich narracji
Odwrócenie od świata zewnętrznego
9. Czeski błąd
Tłumaczone i nietłumaczone słowa
Rezygnacja z roszczeń własnego języka
Knedle śliwkowe
Lusterko do golenia za 6.80 Ft
Przenośny okop dla trzech osób
Czechosłowackie radio
Zraniony nóż
Czeski błąd
10. Podwójnie zaminowane semantyczne pole minowe –
nowe kierunki neoawangardy węgierskiej
Pseudo
Play art
Sztuka apelacji
Od gyagyaizmu do rakos-izmu
Kontekstualizm
Amiről one can not speak, darüber muss se taire –
w kierunku tłumaczenia
IV. KIERUNKI ABSTRAKCJI
1. Koń umiera, ptaki odlatują
2. Przemilczanie kierunku abstrakcji
3. W kierunku pogoni
4. Ku syntezie gestu. Od gestu niepowtarzalnego przez powtarzalny
do powtarzalnie niepowtarzalnego
Ku informelowi
Od informelu
Gest wałka
Repetycja
Quasi-gest
5. Zimnowojenna schizofrenia
6. W kierunku historii sztuki węgierskiej
Niezastany Zachód
W kierunku folkloru
Abstrakcja Baka ku konceptualizmowi
Miasto
Postmodernizm
7. W kierunku struktury
Polityka permutacji
W kierunku płótna
Analiza struktury
Polityczność Maurer
8. Rzemieślnicy języka
Próby znakowe
Podziemny land art
9. Ptasia noga
V. W KIERUNKU CENZURY
1. Tolerowani przez tolerujących / tolerowani przez tolerancyjnych
2. Niezrealizowane prace, zaciemnione obrazy
Ocenzurowana wiadomość wysłana za pośrednictwem
ZEROPOST
Akcje robienia niczego
Subradości
3. Niezrealizowane wystawy
Sztuka fair play
Cenzura jako opakowanie
4. Bądź zakazany!
Sztuka jako opozycja
Ideologiczna wspólnota głosu
Już podpisane
5. W kierunku słownika cenzury
Trzy kwiaTy
Lewa sztuka
W kierunku cenzury języka oficjalnej polityki
Przyspieszenie/prędkość
Stempel
(Pozorna) równowaga
Socrealizm (Paizsa). Pleksiglas – kapsuła czasu
w obliczu cenzury
Wobec tradycji impresjonizmu
Strach
Czwarte i piąte T
Podziemie
Spalone obrazy. Sztuka lewa – sztuka prawa
6. Cenzura jako byt językowy
7. Zamiast autocenzury
W poszukiwaniu kuratora. Semantyczne unerwienie
przestrzeni a „fatamorgana oazy”
Krzesło wstawione w kontekst polityki państwa i Kościoła
Bűn/tett
Sztuka jako „czyn, który nic nie zmienia”. Siła bezsilnych.
Bezsilność silnych
W trosce o kata
Węzeł psychomasochistyczny. Niewiedza jako postawa
aktywna. Spór o desygnaty
Nieoczekiwana uprzejmość Majora
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
SPIS ILUSTRACJI
INDEKS NAZWISK
check_circle
check_circle