Pojawiający się w tytułowym haśle przedrostek „ultra” (sugerujący niebywałe natężenie danej cechy oraz ruch przekraczania, wykraczania poza czy nad), służyć miał wyróżnieniu grupy tekstów – wierszy, fragmentów eseistyki i prozy, w których dochodzi do silnie nacechowanego artystycznie – „ultraliterackiego” – użycia języka, w tym w szczególności do wprowadzania figur retorycznych i stylistycznych, oraz do wykorzystania możliwości związanych z brzmieniem tekstu oraz z jego kształtem wizualnym. Uderzający wygląd określenia „ultraliteratura” oraz jego specyficzne brzmienie miały po części stanowić zapowiedź poruszanej tu tematyki. Słowo złożone z pięciu elementów powtarzanych w pewnym rytmie – uchwytnym zarówno wzrokowo, jak i słuchowo, odsyła do zjawisk z kręgu muzyczności i ikoniczności literatury. W pracy szczegółowo analizowane są literackie strategie transmedialne, czyli próby odwzorowania właściwości konstrukcyjnych i percepcyjnych innych mediów (muzyki, filmu, fotografii i malarstwa), rozwijane przy użyciu środków dostępnych literaturze. Stąd terminem wielokrotnie powracającym w książce okaże się ekfraza. Obszerne omówienia zarysowujących się w tym kontekście prób wyjścia poza granice przekazu słownego w finale zostają dopełnione szkicami dotyczącymi literackiego projektu „poszukiwania pozawerbalnego”, realizowanego jako dążenie do uzyskania epifanicznych wglądów.

Spis treści

Wprowadzenie          

CZĘŚĆ PIERWSZA: Literackie strategie transmedialne

Specyfika poetyckich i eseistycznych ekfraz fotografii w literaturze polskiej 

przełomu XX i XXI wieku         

Inwersja (fotografia anamorficzna) Joanny Mueller jako „wiersz fotograficzny”  

Strategie quasi-filmowe w narracjach powieściowych Marka Bieńczyka    

Pokusa czytania polifonicznego. O kilku wierszach Stanisława Barańczaka  

CZĘŚĆ DRUGA: Ekfrazy eseistyczne – nowe perspektywy

„Energia” metafor w ekfrazach eseistycznych      

„Konkretyzacje abstrakcji”. Metafory w ekfrazach obrazów abstrakcyjnych  

Interferencje obrazów jako zapis percepcji przez pryzmat sztuki (na wybranych 

przykładach z polskiej eseistyki o malarstwie i fotografii)     

CZĘŚĆ TRZECIA: O poszukiwaniu pozawerbalnego

Ile waży wiśnia? Esej jako forma cielesno-duchowa według Jolanty Brach-Czainy 

„Trzeba poszerzać szczelinę…”. Poezja metafizyczna Bogusława Żurakowskiego 

Przyjdzie Mesjasz z byle czego. Motywy Schulzowskie w poezji Tomasza Różyckiego  

Zakończenie            

Bibliografia           

Nota bibliograficzna          

Spis ilustracji           

Indeks nazwisk          

Summary