W prezentowanej książce autorzy omawiają sposób składania przysięgi na różnych obszarach Łacińskiej Europy w średniowieczu. Istota samego rytuału polegała na przyjęciu odpowiedniej postawy ciała (najczęściej stojącej lub klęczącej) oraz stosowaniu obowiązujących na danym terytorium gestów, wykonywanych rękoma, dłońmi bądź palcami, przy wypowiadaniu wymaganej formuły. Ważną rolę w ceremonii przysięgi odgrywały przedmioty (ołtarze, księgi zawierające teksty Ewangelii, relikwie, krzyże, krucyfiksy, konsekrowana hostia, korona, słońce itd.), które w jej trakcie wykorzystywano. Przeprowadzona analiza pozwala prześledzić zmiany, którym podlegał ten rytuał na różnych obszarach Europy w X – XV wieku, co daje podstawę do formułowania pytań na temat postrzegania roli i znaczenia przysięgi oraz symboliki stosowanej przy okazji jej składania. Wszystko to umożliwia bliższe przyjrzenie się mentalności ludzi średniowiecza.
Michalina Duda – absolwentka historii i administracji na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2011 roku podjęła studia doktoranckie z zakresu historii na Wydziale Nauk Historycznych UMK. Autorka prac na temat lekarzy w państwie zakonu krzyżackiego Prusach w XIV-XV wieku. Obecnie jej zainteresowania oscylują wokół komunikacji na pograniczu polsko- i litewsko-krzyżackim w późnym średniowieczu. Michalina Duda jest stypendystką DAAD, Fundacji Lanckorońskich oraz Polskiej Misji Historycznej w Würzburgu, uzyskała też grant Narodowego Centrum Nauki.
Sławomir Jóźwiak – historyk, profesor zwyczajny zatrudniony na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Specjalizuje się w badaniach nad dziejami średniowiecza, a zwłaszcza lewantyńskich wypraw krzyżowych i zakonów rycerskich.
Spis treści
Wstęp
I. Postawa i gest składających przysięgę
II. Na co przysięgano?
III. Przysięga ustrojowa
1. Przysięga sakry władzy – elekcyjna
2. Przysięga hołdownicza: władca – poddani
3. Przysięga feudalna – wierności
IV. Przysięga sądowa
1. Procesowa
2. Kontraktowa – dłużna
3. Rostrzygająca – zwalniająca
4. Przysięga uwalniająca z ekskomuniki
5. Zaprzysięganie testamentu
V. Zaprzysięganie pokojów, rozejmów i sojuszy
1. Traktaty pokojowe
2. Układy, sojusze i przymierza
3. Rozejmy
VI. Przysięga duchownych
1. Księża i zakonnicy
2. Biskupi i arcybiskupi
Zakończenie
Bibliografia
