Jak bardzo nasza cywilizacja zmieni się pod wpływem nieustannego i dynamicznego rozwoju cyfrowych środków komunikacji masowej? Naukowcy i filozofowie formułują najróżniejsze przewidywania, wśród których nie brak wizji ścisłego zintegrowania człowieka z wytworami najnowszych technologii. Z drugiej strony – wyrazisty nurt dyskursu humanistycznego, wywodzący się z psychoanalizy i fenomenologii, obwieszcza trwałość, hegemonię, a nawet dalszą ekspansję „starego medium” – filmu, pojmowanego jako paradygmat estetyczny i komunikacyjny. Jego dominującą pozycję w kulturze potwierdza łatwość, z jaką film dostosował się do środowiska cyfrowego, czy choćby coraz lepsza kondycja kin, w których widzów wcale nie ubywa. Czy w sytuacji trwałego triumfu języka kinematograficznego, pojmowanego jako wiodąca forma komunikacji masowej, systemy edukacyjne mogą ignorować potrzebę wychowywania odbiorców przekazów audiowizualnych, rezygnować z idei kształtowania kompetencji świadomego i krytycznego widza?
Tezą prezentowanej rozprawy jest przeświadczenie o konieczności systemowego przygotowania młodych ludzi do odbioru audiowizualnych tekstów kultury, wykorzystujących język „ruchomych obrazów”. Książka skierowana jest przede wszystkim do nauczycieli języka ojczystego, którzy – z racji literackiego i językowego wykształcenia – są najlepiej predestynowani do włączenia filmu w obszar edukacyjnych działań i refleksji. Do nich przede wszystkim – choć nie wyłącznie – kieruje autor rozważania o współczesnej pozycji języka filmowego pośród wielu języków kultury, o statusie i miejscu filmu w doświadczeniu współczesnego człowieka, w końcu o sposobach szkolnej (ale przecież nie tylko) analizy i interpretacji dzieła filmowego czy – po prostu – o odmianach edukacyjnych rozmów o filmie.
SPIS TREŚCI
WSTĘP. W ERZE KULTURY EKRANÓW I TY ZOSTANIESZ REŻYSEREM. JAK FILM ZAGARNIA OBSZARY WSPÓŁCZESNOŚCI
• Język filmu – dominujące narzecze współczesności (i przyszłości?)
• Podmiotowość filmowa, czyli kino jest w nas
• Nauczyć „bawić się w film” – czyli o konieczności kształtowania kompetencji audiowizualnych
• Język filmu jako kluczowe pojęcie edukacji medialnej
• Kształcenie filmowe – lekcja żywego języka
WIZJA ROBERTA WATSONA, CZYLI ROMANTYCZNA OPOWIEŚĆ O EDUKACYJNEJ KARIERZE FILMU
• Film wart edukacji
• Estetyka medium jako klucz do szkolnej edukacji filmowej
• Na skrzyżowaniu stylu i fabuły. O sensie edukacji telewizyjnej
• Zmiana paradygmatu – w stronę nowej szkolnej humanistyki
• Post scriptum
EDUKACJA MEDIALNA I FILMOWA W EUROPIE I NA ŚWIECIE. PERSPEKTYWA FILMOWA
• Filozofia edukacji medialnej w świecie demokratycznym
• Edukacja medialna w Europie. Rozwiązania systemowe
• Australia: tekst w multimedialnym środowisku
• Kanadyjskie Ontario, czyli edukacja w dziedzinie „języków medialności”
• Edukacja medialna w polskiej podstawie programowej kształcenia ogólnego
OD WRAŻEŃ ZMYSŁOWYCH DO POJĘĆ I SENSÓW, CZYLI FILM DAJE DO MYŚLENIA. ECHA IDEI ROBERTA WATSONA W SZKOLE BRYTYJSKIEJ
• Bliżej mediów, bliżej filmu. Celtyckie wizje kształcenia literacko-kulturowego
• Dydaktyczne film studies, czyli – na co polska szkoła wciąż czeka
• Film jako tekst pośród tekstów
DOŚWIADCZENIE FILMU. SZKOLNE WARSZTATY ŚWIADOMEGO OGLĄDANIA
• Ile autonomii dla filmu w szkole?
• Model szkolnego filmoznawstwa
SZKOLNA ANALIZA I INTERPRETACJA FILMU – KONKRETNEGO DZIEŁA
• Analiza filmu w szkolnej rzeczywistości
• Jak podejść do filmu?
• Rozmowy o filmach, nie tylko szkolne
A) Zezowate szczęście
B) Ziemia obiecana
C) Piknik pod Wiszącą Skałą
D) Przypadek
E) Imię róży
F) Romeo i Julia
G) Obsługiwałem angielskiego króla
H) Wielkie piękno
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK
