Między słowami i między drzewami – między Innymi – funkcjonowały przestrzenie ukrycia, o których do tej pory wiedzieli tylko wybrani mężczyźni. Geje, nazywający siebie w latach 80. i 90. XX wieku ciotami i pedałami, stworzyli tuż obok normatywnego seksualnie społeczeństwa alternatywny świat, który – kształtując się głównie w miejskich szaletach, na dworcach i w parkach – pozostawał poza ogólnospołeczną świadomością. Tomasz Łukasz Nowak podjął się odważnej próby zrekonstruowania pomijanej milczeniem rzeczywistości społeczności mającej wspólną historię, język (socjolekt) i estetykę. Jego książka to brakujący do tej pory element historii oraz głos w edukacji związanej z szeroko pojętymi dyskursami wykluczenia. „Język ukrycia” niewątpliwie zainteresuje więc badaczy i badaczki języka, komunikacji społecznej i mediów oraz gender i queer studies, a także osoby, które, podążając za autorem, chcą odkryć nieistniejący już językowy świat polskich gejów z lat 80. i 90. XX wieku.
"Autor z talentem tworzy procedury porównawcze i z subtelnością, czasem też z brawurą wprowadza je w praktykę badawczą. […] Książka Tomasza Łukasza Nowaka przyczynia się wydatnie do rozwoju „lawendowej lingwistyki”. Przyjęta przez Autora perspektywa oglądu reprezentuje „językoznawstwo otwarte”, z rozmachem dialogujące z innymi dyscyplinami humanistyki podejmującymi temat różnorodności i inności człowieka. W istocie mówi On o samoświadomości człowieka i grupy, a to stanowi podstawowe pytanie humanistyki. Daje pozytywną odpowiedź na inne, pojawiające się wcale nierzadko pytanie: Czy humanistyka jest – jeszcze – potrzebna?"
Z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Kity
Tomasz Łukasz Nowak – dr nauk humanistycznych – językoznawca, projektant komunikacji. Pracuje w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Wrocławskim. Prowadzi badania w obszarach lingwistyki kulturowej, języka mediów oraz dyskursów wykluczenia. Należy do grona badaczy lavender linguistics (‘lawendowa lingwistyka’). Interesują go studia nad seksualnością (konteksty performatywności płci, tożsamości oraz języka) i projektowanie doświadczeń (CX, EX). Publikował m.in. w „Etnolingwistyce”, „Czasie Kultury”, „Poznańskich Studiach Slawistycznych”, „Dziennikarstwie i Mediach”. Od lat współpracuje z branżą kreatywną – wspiera marki strategicznie i kontentowo.
Spis treści
Wstęp. Masz ogień?
I. CZĘŚĆ TEORETYCZNO-METODOLOGICZNA
1. Socjolekty w polskich badaniach lingwistycznych
1.1. Terminologia i próba definicji
1.2. Kryteria klasyfikacji
2. Socjolekty mniejszości seksualnych. Stan badań
3. Metodologia
3.1. Relacje języka i kultury
3.1.1. Językowy obraz świata
3.1.2. Pola leksykalno-semantyczne a językowa kategoryzacja świata
3.1.3. Językowy obraz świata i kultury
3.2. Materiał badawczy: źródła i zasady wykorzystania
3.3. Poetyka zinów. Zin jako źródło leksyki socjolektalnej
3.4. Polskie gejowskie media w badaniach naukowych
4. Historia homoseksualności
4.1. Stworzenie homoseksualisty
4.2. Penalizacja, represje i kontrola społeczna
4.3. Nowa grupa społeczna: mniejszość seksualna
4.4. Homoseksualność, której nie było
4.5. „Hiacynt” i polska emancypacja (homo)seksualna
II. CZĘŚĆ MATERIAŁOWA
Analiza jednostek socjolektalnych
1. Nazwy ludzi (członków społeczności)
1.1. Ciota
1.1.1. Pseudonimy i „podgatunki”
1.1.2. O kulturowych relacjach między nazwami ciota w różnych językach
1.2. Lala
1.3. Pedał
1.4. Gej
1.5. Siostra, koleżanka, przyjaciółka i przyjaciel
1.6. Inny i kochający inaczej
1.7. Ciepły i ciepły brat
1.8. Homo
1.9. Efeb, cherubin i 5–1
1.10. Branża, orkiestra, środowisko
2. Nazwy autostereotypów i cech osób ze społeczności
2.1. Autostereotypy przegięcia
2.2. Fantazmat męskiego kochanka
2.3. Nazwy determinowane doświadczeniem seksualnym i rolą przyjmowaną podczas stosunku
3. Nazwy ludzi spoza społeczności
3.1. Nazwy osób normatywnych i wrogo nastawionych do społeczności
3.2. Nazwy heteroseksualnych mężczyzn przekraczających granice społeczności
3.3. Osoby spoza społeczności a (nie)bezpieczeństwo
4. Nazwy przestrzeni i czasu
4.1. Pikiety
4.2. Salony
4.3. Trakty, szlaki i deptaki
4.4. Kody i rytuały
5. Nazwy publicznego werbalizowania (odkrywania) seksualności
6. Nazwy związane z życiem seksualnym
6.1. Nazwy HIV/AIDS i chorób wenerycznych
6.2. Nazwy męskich genitaliów
6.3. Nazwy onanizowania się
6.4. Nazwy stosunków seksualnych
6.4.1. Nazwy stosunków analnych
6.4.2. Nazwy stosunków oralno-genitalnych
6.4.3. Nazwy seksu grupowego
6.4.4. Nazwy fetyszy
6.4.5. Nazwy pożądania seksualnego
6.4.6. Nazwy orgazmu
6.4.7. Nazwy osób determinowane nazwami zachowania seksualnego
6.4.8. Wyrazy obce, terminy
6.4.9. Wyrazy i wyrażenia związane z aktem seksualnym
Zakończenie
1. Wspólnota komunikacyjna
2. Klasyfikacja socjolektu gejów, ciot i pedałów
3. Pola leksykalno-semantyczne
4. Struktura gramatyczna leksykonu
5. Osobliwości leksykalno-stylistyczne
Aneks.Wykaz jednostek socjolektalnych omówionych w pracy
Ziny i czasopisma (Źródła leksyki socjolektalnej)
Słowniki
Bibliografia
Summary
Indeks nazwisk
Tomasz Łukasz Nowak
Tomasz Łukasz Nowak – dr nauk humanistycznych – językoznawca, projektant komunikacji. Pracuje w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Wrocławskim. Prowadzi badania w obszarach lingwistyki kulturowej, języka mediów oraz dyskursów wykluczenia. Należy do grona badaczy lavender linguistics (‘lawendowa lingwistyka’). Interesują go studia nad seksualnością (konteksty performatywności płci, tożsamości oraz języka) i projektowanie doświadczeń (CX, EX). Publikował m.in. w „Etnolingwistyce”, „Czasie Kultury”, „Poznańskich Studiach Slawistycznych”, „Dziennikarstwie i Mediach”. Od lat współpracuje z branżą kreatywną – wspiera marki strategicznie i kontentowo.
