Szymon Skalski – prawnik i orientalista, zainteresowany przede wszystkim Afganistanem i sufizmem. Naukowe poszukiwania autora skupiają się na muzułmańskim mistycyzmie, ze szczególnym uwzględnieniem jego perskojęzycznej części. W swojej pracy Szymon Skalski łączy badania literaturoznawcze z elementami badań etnograficznych. Prowadził badania terenowe w Tadżykistanie i Afganistanie. Pracował w organizacjach pozarządowych (Szef Misji Polskiej Akcji Humanitarnej w Afganistanie) i w MSZ (Wysoki Przedstawiciel Cywilny przy PSZ w Ghazni). Od 2018 r. doktor nauk humanistycznych; obronił doktorat na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Książka przybliża formę i znaczenie zikru, jednego z ważniejszych rytuałów we współczesnym mistycyzmie muzułmańskim. Całość oparta jest na badaniach, które autor przeprowadził w Afganistanie w środowisku sufich, członków kilku bractw popularnych w tym kraju. Zbierane na przestrzeni kilku lat materiały (nagrania, wywiady, pieśni) posłużyły do przedstawienia rytuału zikru praktykowanego w jednym z odwiedzanych przez autora konwentów – Chejrchana, należącym do bractwa Qadirija. Badania, poparte analizą dostępnej literatury perskojęzycznej, pozwoliły na próbę odczytania samego terminu zikr – rozumianego jako pamięć, a w rytualnym kontekście jako wspominanie.
Zagadnienia, które wybrano jako przedmiot dysertacji, należy niewątpliwie uznać za istotne dla zrozumienia nie tylko Afganistanu i regionu we współczesnej, ciągle niezrozumianej i niedookreślonej Azji, lecz i dla świata islamu w ogóle. Problemy te nabierają bowiem coraz większego znaczenia i już dawno przestały być dla całego globu zjawiskami marginalnymi.
Prof. dr hab. Jadwiga Pstrusińska, Wydział Orientalistyczny UW
Spis treści
Spotkanie z sufizmem
Wstęp
Charakterystyka źródeł
Stan badań
Metodologia
Treść książki
Część I Sufizm w Afganistanie.
Formy organizacyjne i podstawy doktrynalne
Rozdział 1. Sufizm w Afganistanie i jego formy organizacyjne
Bractwa sufickie w Afganistanie – historia, organizacja, współczesność
Sufickie szkoły wczesnego okresu (spojrzenie autorów afgańskich)
Ośrodki sufickie (chanqa)
Chanqa – wyjaśnienie pojęcia
Chanqa – jej funkcje w Afganistanie
Bractwa sufickie we współczesnym Afganistanie
wraz z przykładami wybranych genealogii duchowych (silsile)
Czisztija
Naqszbandija
Qadirija
Rozdział 2. Sufizm w Afganistanie i jego podstawy doktrynalne
Sufizm – droga duchowego rozwoju i bezpośredniego poznania Boga (erfan)
Erfan na przykładzie sufickich lekcji mistrzów afgańskiej Qadiriji
Sufickie lekcje – zagadnienia ogólne
Erfan na przykładzie lekcji mistrza afgańskiej Qadiriji Abdal Samada z ośrodka Alauddin Aulija w Kabulu
Przedstawiona lekcja na tle badań orientalistycznych
Sama – słuchanie wewnętrznym słuchem
Interpretacja tekstu
Droga cierpliwości (sabr)
Podstawowe założenia doktrynalne drogi duchowego rozwoju w afgańskiej Qadiriji
Bogobojność (taqwa)
Sumienność (wara)
Wstrzemięźliwość (zuhd)
Trójdzielność pojęć
Oczyszczenie duszy (tazkija nafs) i ujawnianie ducha (tadżalli ruh)
Część II Pojęcie zikru w kulturze Afganistanu
Rozdział 1. Pojęcie zikru w kontekście nauk koranicznych
Pand – wydobywanie rad z Koranu
Zikr rąk i nóg. Pielgrzymki (zijarat)
Zikr oczu i uszu
Zikr serca – odosobnienie (chalwat)
Literackie świadectwa podróży duchowych
Zikr języka – recytacje
Zikr warg – kirdagar i stwarzanie świata
Rozdział 2. Zikr jako modlitwa
Zikr świąteczny
Część III Zikr na zgromadzeniu zikrowym w chanqa Chejrchana w Kabulu
Rozdział 1. Zikr boski (zikr-e chadawand)
Rozdział 2. Wspominanie gazalowe (zikr-e ghazal)
Zikr-e ghazal a gazal jako gatunek liryki
Część IV Miłosne wspominanie
Rozdział 1. Treści pieśni gazalowych
Rujat ‒ wizja w sercu
Przekroczenie obrazu piękna
Rozdział 2. Współodczuwanie
Podsumowanie
Aneks
Materiały źródłowe w języku dari i perskim wraz z wybranymi tłumaczeniami w językach europejskich
Materiały audiowizualne, zapisy wystąpień kantorów afgańskich (płyty DVD)
Opracowania w języku dari, perskim i tadżyckim
Wybrane słowniki
Opracowania w pozostałych językach
Internet
Encyclopædia iranica (wykaz haseł)
Indeks wybranych terminów sufickich
Indeks wybranych osób i bractw sufickich
Indeks wybranych miejsc
check_circle
check_circle
