Nieświadome na scenie. Witkacy i psychoanaliza
Nieświadome na scenie. Witkacy i psychoanaliza
ISBN
978-83-242-3621-3
ISBN E-book
978-83-242-6457-5
Rok wydania
2020
Premiera
2020-07-07
Liczba stron
536
Format
135x205
Książka
Niedostępna
Powiadom o dostępności
Zapisując się akceptuję RODO i regulamin strony
E-book (epub, mobi, pdf)
25,00 zł
Kupujesz u wydawcy
Szybka wysyłka
Bezpieczne transakcje

Paweł Dybel w mistrzowski sposób wydobywa w książce różne aspekty splotu biografii i twórczości Witkacego, zrywając ze sposobem, w jaki ujmowano go w dotychczasowej tradycji interpretacyjnej. Wskazuje na kluczowe znaczenie, jakie dla uformowania się osobowości artystycznej pisarza miała jego terapia u Karola de Beauraina, który wprowadził go w tajniki psychoanalizy Freuda. Stąd wzięło się zainteresowanie Witkacego marzeniami sennymi oraz kreowanie przez niego bohaterów o powikłanej konstrukcji psychicznej, określonej przez różnego rodzaju „węzłowiska” (kompleksy). Jednym z takich „węzłowisk” jest motyw sobowtóra, sygnalizujący rozszczepienie tożsamości pisarza. Pojawia się on już w listach do Heleny Czerwijowskiej, na słynnej petersburskiej fotografii, później powraca w dramatach i powieściach. Mimo że o kluczowym wpływie zakopiańskiej terapii u de Beauraina na swoją twórczość Witkacy pisał w Niemytych duszach, w bogatej literaturze jej poświęconej ignorowano zazwyczaj to wyznanie. Nawiązując do tych autobiograficznych wypowiedzi autora Nienasycenia i śledząc psychoanalityczne wątki w jego pisarskim dorobku, Paweł Dybel proponuje w książce nowe spojrzenie na osobowość pisarza i jego pisarski dorobek.

prof. Ilona Błocian, Uniwersytet Wrocławski

Spis treści

 

Wykaz skrótów cytowanych utworów Stanisława Ignacego Witkiewicza

Zamiast wstępu

1. Witkacy i psychoanaliza

2. Pięć założeń tej książki

3. Estetyka Kanta i dwie wykładnie autonomii sztuki: romantyczno-modernistyczna i awangardowa

4. Krytyk parnasista i Witkacego gry życia i fikcji

5. Twórca i jego sobowtóry

Rozdział I. Biograficzne węzłowiska

1. Jak pisać o Witkacym?

2. Splot życia i pisarstwa Witkacego

3. Trójkąt edypalny i trójkąt małżeński w rodzinie Witkiewiczów

4. Kompleks ojca

5. Kompleks matki

6. Kompleks kobiet. Stasio – synek mamusi i Don Juan

7. Kompleks małżeństwa. Stasio pantoflarz?

8. Kobiety święte i upadłe

9. Kompleks Pigmaliona

10. Cień ojca. Obsesja sobowtóra

11. Domowa edukacja i bunt Stasia

Rozdział II. Psychoanaliza u „Borena”

1. „Istotny stan duszy” według starego Witkiewicza i Freudowskie nieświadome („podświadomość”)

2. Zakopiańska terapia u Karola de Beauraina

3. Hipoteza „kompleksu embriona”

4. Piosenka Witkacego o psychoanalizie

5. Inna nauka „Borena”: małżeństwo jako onanizm

6. Dwa sny o Helenie

7. Stasia „metoda” zapisywania snów, Bronio i modernizm

Rozdział III. Pierwsze miłości i romanse

1. Romans z Solską. Narodziny Don Juana / dandysa

2. Obsesja zdrady i samobójstwo Janczewskiej

3. Między sztuką a depresją. Witkacego filozofia radykalizmu egzystencjalnego

4. Tropikalny bzik, wybuch wojny i rozstanie z Malinowskim

5. Traumy lat wojny

6. Powrót do Polski

Rozdział IV. Sobowtórzenie Witkacego

1. W świecie odbić lustrzanych

2. Autoportret wielokrotny i cztery sobowtóry Witkacego

3. Asymetria lustrzanych odbić. Dwie sekwencje

4. Lustra Witkacego i „stadium lustra” Jacques’a Lacana

5. Sobowtóry martwe i żywe

6. Sobowtóry Bunga. Tajemniczy Stanisław Ignacy Zdyb

7. Spojrzenie pierwszego sobowtóra

8. Roz-po-czwórzony Witkacy

9. W węzłowisku sobowtórowych spojrzeń

10. Czwarty sobowtór-analityk i obserwator

11. Sobowtórzenie Witkacego i tożsamościowy dysocjacjonizm

12. Maciej z własnej potęgi i dziecięce sobowtóry „embriony”

13. Byt jako potworność. Witkacy i Artaud

14. Witkacy nie istnieje

15. Atanazy i jego strażnik-sobowtór Maciej

16. W pościgu za sobowtórami

Rozdział V. Czysta forma marzenia sennego

1. Kłopoty z teorią Czystej Formy

2. Absolutyzacja formalnej konstrukcji dzieła w pismach estetycznych Witkacego

3. Dylematy krytyków piszących o Witkacym po wojnie

4. Metafizyczny schemat relacji jedność–wielość i jego powikłania

5. Hipoteza trzech jedności: dzieła sztuki, bytu, ja

6. Kluczowe pojęcia teorii Czystej Formy jako „puste znaczące”

7. Zakopiańskie sny Stasia i Malinowskiego

8. Praca marzenia sennego według Freuda i Czysta Forma

9. Ekspozycja nieświadomego, czyli mózg wariata na scenie

10. Forma dzieła sztuki jako jedność przez różnicę, pęknięcie i podział

11. Jedność koncepcji formalnej dzieła i jego „podświadoma symboliczność”

12. „Podświadomość” w grze aktorów. Psychologizujące odczytanie teorii Freuda

Rozdział VI. Czysta forma i absurd

1. Witkacego filozofia absurdu

2. Trzy postaci splotu formy dramatów Witkacego z ich „życiową zawartością”

3. Mit jednolitego „ja” artysty i węzłowiska jego duszy

4. Perwersyjność sztuki współczesnej i nadejście ludzi-automatów

5. Sztuka jako ewokacja groteski i egzystencjalnego absurdu

6. Dzieło sztuki jako „potwierdzenie” trzech egzystencjalnych sprzeczności

7. Aporie teorii Czystej Formy

8. Czysta Forma i język

9. Czysta Forma, czyli bebeszenie bebechów istnienia

10. Metafizyczna Tajemnica Istnienia jako Wielka Blaga

11. Mit estetyczny trzech jedności Witkacego i rozpad świata jego dramatów

12. Witkacy, Freud i poststrukturalizm

13. Konkluzje

Rozdział VII. Jak umyć polskie dusze?

1. Niemyte dusze, czyli powrót „wypartej” psychoanalizy

2. Psychoanalityczna terapia u de Beauraina: sukces czy porażka? Witkacy jako analityk

3. Nieświadome i „węzłowiska” podmiotu. Śmierć człowieka

4. Psychoanalityczna emancypacja i sublimacja popędów według Freuda

5. Niemyte dusze Witkacego i XX-wieczna tradycja myśli emancypacyjnej

6. Freud jako Wielki Spowiednik Ludzkości

7. Nie Freud, tylko Adler. Dwie strategie wobec kompleksu niższości

8. Dobrodziejstwa monarchii i miazga tłumu

9. Ambiwalentny stosunek do rewolucji rosyjskiej

10. „Puszenie się” Polaków jako narodowa choroba

11. Niemyte dusze dzisiaj

12. Tabletki Murti Binga i trauma rewolucji

13. Poza sceną

Bibliografia

Indeks osobowy

Paweł Dybel

Paweł Dybel – profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie oraz Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Stypendysta Fundacji im. Alexandra von Humboldta, DAAD, DFG, The Mellon Foundation i innych. Prowadzi wykłady i seminaria na uniwersytetach w Bremie, Berlinie, Londynie i Buffalo. Trzykrotnie nominowany do Nagrody im. Jana Długosza. Publikacje (wybór): Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera (2004), Okruchy psychoanalizy. Teoria Freuda między hermeneutyką i poststrukturalizmem(2007), Dylematy demokracji. Kontekst polski (2015), Psychoanaliza – ziemia obiecana? Z dziejów psychoanalizy w Polsce, cz. 1(2016), Mesjasz, który odszedł. Bruno Schulz i psychoanaliza (2017).

Opinie o książce
0 opinie
Zaloguj się, aby dodać opinię
Nieświadome na scenie. Witkacy i psychoanaliza
Książka
Niedostępna
Powiadom o dostępności
Zapisując się akceptuję RODO i regulamin strony
E-book (epub, mobi, pdf)
25,00 zł
Dostawa
(od 150 zł gratis!)
Dostawa
InPost (paczkomat)
od 10.00 zł
Pocztex Punkt (punkt odbioru)
od 10.00 zł
Pocztex 2.0 Kurier
od 10.00 zł
Pocztex 2.0 Kurier (pobranie)
od 15.00 zł
DPD Kurier
od 12.00 zł
DPD Kurier (pobranie)
od 17.00 zł
Odbiór osobisty (Kraków, Żmujdzka 6B)
0.00 zł
Wysyłka elektroniczna (e-booki)
0.00 zł

Z tej samej kategorii

Loading...