Fenomenem krakowskiej sceny neoawangardy wydaje się „horyzontalne” unieważnienie sprzeczności między lokalnością a poszerzonym polem uczestnictwa w światowym życiu artystycznym i debacie intelektualnej. Endemiczne dla Krakowa postawy i zjawiska w sztuce wydają się tym lepiej wpisywać w ponadlokalny dyskurs sztuki, im bardziej ujawniają charakter „Kraków-specific”. Jest tak być może dlatego, że splot między awangardą a tradycjonalizmem czy między konserwatyzmem a niezależnością myślenia ma w Krakowie – paradoksalnie – tradycje sięgające jeszcze bohemy czasów galicyjskich. To przypomina o brzemieniu tradycji, ale także obciążeniu stereotypami wynikającymi z postrzegania artystów na tle społeczeństwa miasta oraz przypisywanych im ról. Środowisko artystyczne (czy może bardziej artystowskie) Krakowa ubarwiali przecież także „genialni dyletanci”, którzy przyczynili się do podtrzymywania żywotności wielu legend i anegdot. Widać zatem wyraźnie, na co można znaleźć w lekturze książki liczne dowody, że „Kraków to idealne miejsce do rozwoju wyjątków przeczących regułom i nie tylko dlatego, że podział na awangardę i tradycję jest [tam] może bardziej skomplikowany niż gdzie indziej”.
dr hab. Ewa Wójtowicz, prof. UAP
Krzysztof Siatka (ur. 1981), historyk sztuki i kurator, adiunkt w Katedrze Nauk o Sztuce na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Dawniej kurator w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki (2011–2019) oraz dyrektor Galerii Foto-Medium-Art (2007–2011). Badacz neoawangardy i sztuki współczesnej, zainteresowany konceptualizmem i jego następstwami oraz historią wystawiennictwa. Autor monograficznej książki W kierunku sztuki ukrytej. Historia Janusza Kaczorowskiego (2019), artykułów naukowych oraz tekstów w katalogach. Kurator kilkudziesięciu wystaw, z których szczególnie dumny jest z W nocy twarzą ku niebu (2019), The Trouble with Value (2017), Maciej Jerzmanowski, Janusz Kaczorowski, Ukryte (2017), Justyna Mędrala. Maszyna była pod takim wrażeniem, że sama na siebie spadła (2017), Roland Wirtz, immediatus (2015), AWACS 1981–1983 (2014), Tomasz Dobiszewski, Drobne nieobecności (2014).
Książka objęta patronatem:
Słowo wstępne.
I. Odczucie niepewności
Warunki, które tworzą obraz krakowskiej neoawangardy i metodologiczne deklaracje z perspektywy XXI wieku
Miejsce sztuki z Krakowa w neoawangardowym dyskursie
II. Definicje: tradycja, kierunki absorpcji wzorów, konceptualizacja medium
Palenie czarownic, czyli neoawangarda w epoce postartystycznej, Trzecia Siła, deskilling i branding
Neoawangarda nie zawsze była przeszłościoburcza
Nieanglosaskie źródła sztuki postkonceptualnej. Uwagi o recepcji sztuki Gérarda Titusa-Carmela
Warsztat graficzny, jego konteksty i alegorie
III. Spór o teraźniejszość prowadzony w języku tej teraźniejszości
Wywrotowe użycie obrazów w sztuce Janusza
Kaczorowskiego
Socjologiczne aspiracje artystów
IV. Zawierzenie regułom procesu i ilustracje jego trwania
Atawistyczny konceptualizm Marka Chlandy
Sztuka mgnień Wincentego Dunikowskiego-Duniko
V. Foto-grafia
Translacje medialne Wojciecha Krzywobłockiego
Przekraczanie miary człowieka: Tadeusz Mysłowski
306 VI. Formuły wspólnego uczestnictwa
Od poezji do hipnotyzujących publiczność okaleczeń: Zbigniew Warpechowski
Ekshibicjonizmy Krzysztofa Niemczyka
Wektor „tradycyjny” w akcjach Drugiej Grupy
Spotkania Krakowskie
Przeczucie końca epoki: Maria Pinińska-Bereś i IX Spotkania
Krakowskie
Dzieło stymulatorem osądu: Jerzy Bereś
Sex, drugs and rock and roll: AWACS
Konceptualny i anarchistyczny rodowód sztuki performance: Władysław Kaźmierczak, Artur Tajber, KONGER
VII. Formowanie struktur do prezentacji sztuki eksperymentalnej
System naczyń połączonych: o instytucjach
Dekonstrukcja utrwalonej konwencji: Feliks Szyszko
Poza Pawilon BWA: Punkt obserwacyjny zmian w sztuce
Festiwal na miarę dekady: Międzynarodowe Biennale Grafiki
Wystawy problemowe: Grafika (metody, postawy, tendencje)
oraz Kontakt. Od kontemplacji do agitacji
Miejsca autorskie: galeria PI, „U Literatów”
VIII. Awangardowe milczenie
Niewyraźny wizerunek artysty na tle miasta: Maciej Jerzmanowski
IX. Zakończenie
Bibliografia
Indeks nazwisk
Wykaz reprodukowanych dzieł sztuki
The Neoavant-Garde of Kraków: 1970s – summary
