Wstęp 

Prolegomena

Akt I

Korporacje platform na ratunek

Prolegomena

Akt II

Jak platformy wdarły się do wnętrza Kapitolu

I. Potęga platform

1. Dlaczego Google, Facebook, Apple i Amazon oraz Microsoft są tak potężne?

Platforma jak kameleon

2. Platforma a stosunki władzy

Platforma jako „game changer” zarządzania

3. Algorytmy a platformy – iluzje racjonalności, neutralności i obiektywności

(Kult)ura algorytmiczna

Algorytm jako platforma

Ku etnografii algorytmu platform

Algorytm opresji

II. Osobliwość i ewolucja platform

1. Osobliwość platform

2. Platformizacja

Platforma a media

3. Znaczenie rynkowe, polityczne i społeczne platform

Rynek wymiany lateralnej

4. Kapitalizm platform – czyli biznes, a nie tylko wartości społeczne 

Zwrot ku danym

5. Feudalizm platform – hołdy lenne i cyberniewola

6. Rewolucja (platform) 4.0 i 5.0

Nowe wartości, nowy kapitał

7. Bogactwo i zysk versus wartości społeczne

8. Ekspansja: pochód utowarowienia – od pracy po emocje

„Fikcyjne” towary, prawdziwe zyski

9. Marketing 4.0 w służbie utowarowienia

III. Platforma redefinicji znaczeń, mistyfikacji i sofizmatów

1. Redefinicja znaczeń – od manipulacji do hegemonii

Iluzja „społeczności” i „przyjaciół”

„Platforma” jako semantyczny kamuflaż

Retoryka demokratyzacji, czyli populizm platform

Nowy „tryumf pustki” na platformach

2. Platforma: „aparat uwodzenia” i „produkcji” zaufania

Boty receptą na kryzys zaufania

Fasada demokratyzacji platform i algorytmiczna produkcja zaufania

 „Setki dłoni” platformy

3. Kontrolowane upodmiotowienie jako antynomia

4. Chmura metafor

Demistyfikacja chmur

Kwantowa chmura

IV. Korporacje platform: uniwersum Facebooka, Google i Palantira

1. Metamorfozy Facebooka

2. Facebook czy Earthbook?

3. (Nie)odpowiedzialna sztuczna inteligencja

Programowalność Facebooka: od serwisu społecznościowego do platformy biznesu

Facebooka opisanie świata

Facebook jako „trzecia przestrzeń”

4. Uniwersum Google – jak Ariadna i miliardy Tezeuszy

Cybertayloryzm, czyli Google – najwyższy Kościół w internecie

Uwodzący narcystyczną logiką flirt Google z akademią

5. Palantir – misjonarz światowego bezpieczeństwa

Światu na ratunek

Osobliwość modelu Palantira

V. Kult jednorożców i superplatform

1. Mityczna stajnia jednorożców

Bez modelu biznesowego

Monomit jednorożca

Wróżbiarski kapitalizm venture capital

Kult porażki

Zebry, a nie jednorożce

2. Przerośnięte jednorożce – superplatformy 

Ku ekosystemowi superplatform

Symboliczna władza platform: stanowienie zasad

3. BIG NINE a GAFA(M)

Nexus decyzyjny i samotność obywatela

Chiński kolektywizm versus „jedna firma zmieni świat”

Soft power Doliny i Chin

VI. Wokół „stref zabijania” – jak superplatformy niszczą konkurencję

1. Mistrzowie zarządzania barierami konkurencji

Zwycięzca bierze wszystko – ku monopolom

Lobbing i inwestycje w media

2. W „strefie zabijania” – jak Google niszczył konkurencję

Potencjalni konkurenci – nowe ofiary Google

Cel: Pinterest

Wzorce „strefy zabijania”

3. Facebook: analizuj, zagroź, kopiuj, nękaj, kupuj, zniszcz

Onavo, czyli jak Facebook rozpoznawał zagrożenie

Cel: Instagram

Cel: WhatsApp

Zagrożenie kanibalizacją i groźby efektu sieciowego

4. Start-upy, czyli „strach”, „panika” i „zastraszanie”

Fagocytoza superplatform i jej skutki

Obawy venture capital

Nowe szczyty marzeń: sprzedać się

5. Ucieczki ze strefy

W poszukiwaniu niszy – DuckDuckGo

Spotify – najlepszy uczeń GAFAM

6. Kult szybkości i destabilizowania – „Move Fast and Break Things”

Destabilizacja w architekturze

7. Niewolnicy silosów platform – iluzje jednego kliknięcia

8. Dezorientacje rynkowe i etyczne

(Nie) płacąc podatków

(Nie)odpowiedzialność a kształtowanie doświadczeń

Prywatność jako anomalia

VII. Gdy algorytm naprawia świat. Determinizm i cybertotalizm

1. Determinizm technologiczny na nowo odkrywany

Imaginacje determinizmu i redukcjonizmu

Nowe utopie

Technologia a mity

2. Determinizm korporacyjny: zbyt wielcy, aby… być zrozumiani

Prorocy Trzeciej Ery – mit antycypacji

3. Empiryzm, algorytm i analiza danych lekami na społeczne problemy

W duchu Leibniza – aplikacja receptą na „całe zło”

VIII. Iluzje i mity korporacji platform 

1. Mity założycielskie mediów – „efekt pociągu” i Wojna światów

2. Gdy utopijna fantazja stała się technologią

3. Wymyślona historia Doliny i innowacyjność jako „produkt okoliczności”

Mityczna symbioza biznesu i akademii

4. Tożsamość misjonarskich organizacji

Model i kopie Doliny Krzemowej

5. Arogancja, infantylizm i etyczna dezorientacja

6. Kontrkulturowe korzenie – komputernowym LSD

7. (Nie)młodzi herosi Doliny

8. Garaże herosów i biografie mediów

9. Mit przedsiębiorczości bez państwa

10. Za fasadą misjonarskiej filantropii – iluzje poświęcenia herosów

Superbohaterowie filantropii

Orgiastyczna dobroczynność

Zuckerberg San Francisco General Hospital and Trauma Center

IX. Straty uboczne i pokutnicy platform

1. Straty uboczne w cyber-inferno Zucker-borg

„Zarządzanie przyzwoitością”

Wyścig manipulacji i jej wykrywania

Deepfake: broń podważania wiarygodności platform

Zdolni uczniowie Cambridge Analytica

2. Paradoks prywatności – „niewolnicy” platform

3. Przemysł żalu

4. Erozja mitu – zagrożenia

5. Iluzja autokorekty

X. Na nowych terytoriach. Platformy i chmury danych

1. Człowiek superprocesorem

Krok po kroku

Człowiek wobec big data

2. Platformy oceny/wyceny człowieka

3. Społeczeństwo „metryczne”: kult ewaluacji i opresja hierarchizacji

4. Mit big data

Fundamentalizm danych. Liczby nie „mówią same za siebie”

Mit big data a marketing

5. Big data – Święty Graal „końca” nauk

Ułomności wielkich danych: rich data i thick data

6. Platformy kolonializmu danych

Asymetria potencjałów – przesunięcie władzy z państwa na platformy

Filantropia danych

Kolonializm danych – Aadhaar

XI. Jak rozbroić GAFAM? 

1. „Za szybkie, aby umrzeć”, czyli konkurencja ważniejsza niż zaspokojenie potrzeb użytkowników 2. Teatr antymonopolowy, pozwy i obrona korporacji platform

3. Obrona (platform) przez atak

4. Pod rosnącą presją

5. Immunitet platform, czyli problem „dobrego samarytanina”

6. Gdyby korporacja była człowiekiem

7. Jak „rozbroić” GAFAM? Interoperacyjność danych

Jako końcowe ostrzeżenie: hype wokół sztucznej inteligencji

Bibliografia  

Indeks osób