Do głębszego zrozumienia współczesnych literackich, komiksowych, filmowych czy serialowych nawiązań do Alicji, Czarnoksiężnika oraz Piotrusia Pana (...), ciągłej sławy tych dzieł oraz roli, którą odgrywały one niegdyś i odgrywają dziś, nieodzowne jest odwołanie się tak do treści oryginałów, jak do innych, nierzadko pomijanych w profesjonalnej refleksji przejawów ich obecności w naszej wyobraźni. Naczelnym zamierzeniem książki jest zatem opisanie, jak klasyka literatury dziecięcej (...) funkcjonowała i wciąż funkcjonuje w kulturowym imaginarium (...). Badanie tego imaginarium – cudownego, ale w pewnej mierze też prawdziwego – może przebiegać na drodze studiowania losów sensotwórczych figur i znaczących tekstów w celu określenia sposobów cyrkulowania wyobrażeń na ich temat w zbiorowej świadomości (...). Studia zawarte w monografii dotyczą więc nie tylko utworów literackich pojmowanych jako zamknięte między kartami książek skończone historie, lecz także „długiego życia” dylogii Carrolla, cyklu Bauma i dzieł Barriego w rozmaitych kulturowych mediach, rejestrach, odmianach gatunkowych (...). Ważne są pytania o to, co poszczególne historie mówiły i wciąż mówią o ludzkich lękach i marzeniach; czym były kiedyś, a czym są dziś dla świata Zachodu dzieciństwo i dorosłość, literatura dla dzieci i dla dorosłych, rzeczywistość i fantazja; co kulturowo zapamiętaliśmy na temat Carrolla, Bauma i Barriego, a o czym już nie pamiętamy.
(fragmenty Wstępu)
Maciej Skowera – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, magister kulturoznawstwa. Prowadzi badania nad literaturą i kulturą dziecięcą, młodzieżową oraz popularną, zwłaszcza nad szeroko pojętą fantastyką. Starszy asystent w Zakładzie Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej Instytutu Literatury Polskiej (na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego), adiunkt w Muzeum Książki Dziecięcej (dziale specjalnym i czytelni naukowej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy – Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego). Zastępca redaktor naczelnej czasopisma naukowego „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, współautor książki W kręgu baśni i fantastyki. Studia o literaturze dziecięcej i młodzieżowej (2017, wraz z Weroniką Kostecką). Członek Pracowni Badań Literatury dla Dzieci i Młodzieży UW, IRSCL (International Research Society for Children’s Literature) oraz Polskiej Sekcji IBBY (International Board on Books for Young People). Stypendysta Internationale Jugendbibliothek w Monachium.
Podziękowania
Wstęp
Wyjść poza przerabianie XIX wieku.
Przypadek Zagubionych dziewcząt
Cel, pytania, kluczowe pojęcia
Mitobiografia
Mikrohistoria
Stan badań i materiał badawczy
Struktura książki
1. Literatura dziecięca – wersja „dla dorosłych” z dzieciństwem w tle
Bezpieczna i pożyteczna kraina niedorosłości?
Literatura dziecięca jako konstrukt
Klasyka literatury dziecięcej. Definicje, ideologie, koncepcje teoretyczne
Kulturowe przerabianie i ponowne czytanie dziecięcej klasyki
2. Kroniki Krainy Czarów. O tym, co się przydarzyło Lewisowi Carrollowi i Alicji
Wprowadzenie. Kulturowe przygody
Charlesa Lutwidge’a Dodgsona i dylogii o Alicji
Oksfordzki matematyk i małe dziewczynki
Marzenia i koszmary (różnych) Alicji
Karnawałowa ucieczka z pokoju dziecinnego
Z Oksfordu w świat. Rozmaite wędrówki Alicji
Podsumowanie.
„Dla kogo Alicja?” – i co wynika z różnych odpowiedzi
3. Opowieści ze Szmaragdowego Grodu. Życie i czasy L. Franka Bauma i cyklu o Krainie Oz
Wprowadzenie. Dokąd prowadzi droga z żółtej kostki?
Człowiek za zasłoną
Od „ksiąg zakazanych” do ozomanii. Kilka kart z dziejów recepcji cyklu o Krainie Oz
Geografia i historia krainy zmyślonej
Po drugiej stronie tęczy czy bez szmaragdowych okularów? Oz jako eutopia i dystopia
Podsumowanie. Opowieść, która trwa
4. Z annałów Nibylandii. J.M. Barrie i Piotruś Pan – zawsze pomiędzy
Wprowadzenie. Długie cienie wiecznych chłopców
Odnaleźć i opuścić Nibylandię
Dla dzieci czy dla dorosłych? Różne opowieści o wiecznym chłopcu
W Kensingtonie, w Nibylandii i gdzie indziej. Portrety i metamorfozy Piotrusia (oraz Wendy)
Wcześniej i później. Prequele i sequele Piotrusia Pana
Podsumowanie. Posąg w sercu Ogrodów i inne pomniki
Zakończenie
O czym mówią mitobiografie i mikrohistorie?
Ku strukturom wyobrażeniowym
Mitobiografie i mikrohistorie a badania literatury dziecięcej – dalsze perspektywy
Zagubione dziewczęta raz jeszcze
Nota bibliograficzna
Bibliografia
Indeks nazwisk
Wykaz ilustracji
check_circle
check_circle