Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
ISBN
978-83-242-3917-7
ISBN E-book
978-83-242-6696-8
Rok wydania
2023
Premiera
2023-03-08
Liczba stron
276+8 il.
Format
150x235
Oprawa
miękka ze skrzydełkami
Książka
Niedostępna
Powiadom o dostępności
Zapisując się akceptuję RODO i regulamin strony
E-book (epub, mobi, pdf)
27,00 zł
Kupujesz u wydawcy
Szybka wysyłka
Bezpieczne transakcje

Tematyka czarownic jest dość często rozpatrywana przez historyków, antropologów i kulturoznawców. Do tej pory znacznie mniej uwagi poświęcali jej badacze literatury. Książka Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku jest pierwszą na polskim rynku literaturoznawczą monografią w pełni poświęconą konstruktowi czarownicy w tekstach I Rzeczpospolitej. Wspomniane w tytule stulecia to czas, kiedy w dawnej Polsce rozkwitła fascynacja postacią czarownicy z uwagi na ferment religijny wzbudzany przez ruchy reformacyjne i kontrreformacyjne oraz wzrost zainteresowania literaturą demonologiczną, co znajduje odbicie w tekstach tego okresu. Autorka gruntownie przeanalizowała wiele gatunków literackich i na podstawie obszernej literatury podmiotu (między innymi romansów, eposów, nowel, pieśni, kazań, satyr, kronik, diariuszy, pamiętników, traktatów, zielników, poradników gospodarczych) odtworzyła portret czarownicy, w tym preferowane przez nią miejsca pobytu i aktywności, jej wygląd, osobowość oraz zakres mocy. Zbadała ponadto powtarzające się na kartach dawnej literatury wątki kobiet władających magią, znane z mitologii i Biblii. Książka prezentuje wielowymiarowy obraz staropolskiej wiedźmy, a przy tym uzupełnia dokonania badaczy innych dyscyplin zajmujących się problematyką czarów.

Niewątpliwą zaletą pracy jest wykorzystanie […] źródeł dotąd marginalizowanych. Autorka nie ignoruje przy tym najwybitniejszych autorów (Jan i Piotr Kochanowscy, Maciej Kazimierz Sarbiewski, Szymon Szymonowic, Jan Andrzej Morsztyn, Samuel Potocki, Wacław Potocki i in.) i najgłośniejszych dzieł demonologicznych […]. Uwzględnia adaptacje i parafrazy dzieł obcych autorów, z powodzeniem interpretując znaczenia i literackie funkcje czarownic w tych utworach. Szczególnie chętnie odwołuje się do tekstów inspirowanych grecko-rzymskim antykiem, co nie może dziwić w odniesieniu do czasów, w których tradycja starożytna była tradycją kluczową.
Z recenzji dr hab. Danuty Kowalewskiej, prof. UMK

Bardzo szeroko zakrojone badania świadczą o erudycji Autorki, która swobodnie porusza się w takich dziedzinach, jak antropologia kultury, elementy religioznawstwa, filozofii, etnografii, socjologii […]. Autorka podjęła trud żmudnego rekonstruowania wizerunku staropolskiej wiedźmy na podstawie niejednokrotnie skąpych, lakonicznych wzmianek, które wytrwale wyszukiwała w piśmiennictwie epok dawnych. Wymagało to czasochłonnej, solidnej, różnorodnej naukowej kwerendy oraz umiejętności spójnego, logicznego opracowania wielorakich wniosków […]. Na pochwałę zasługuje język i styl Autorki, która posiada rzadką w pracy naukowej umiejętność pisania o tematach trudnych w sposób wyjątkowo przystępny i rzeczowy […], dzięki czemu pracę czyta się z prawdziwą przyjemnością.
Z recenzji dr hab. Małgorzaty Krzysztofik, prof. UJK

Sabina Kowalczyk pracuje w Katedrze Literatury Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na przejawach słowiańskich i chrześcijańskich wierzeń opisanych w dawnym piśmiennictwie, a także na staropolskich zielarstwie i przekazach dotyczących sytuacji ekstremalnych oraz dwudziestowiecznej autobiograficznej twórczości kobiet żyjących na terenie Warmii i Mazur. Współpracowała z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej (Młoda Redakcja 2015) oraz z Instytutem Badań Literackich PAN w Warszawie w ramach projektu „Archiwum Kobiet: kontynuacja”. Obecnie jest wykonawczynią w grancie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Źródła do dziejów Czapskich w XVIII wieku. Egodokumenty członków rodziny wojewody pomorskiego Piotra Jana (1685–1736) – opracowanie filologiczno-historyczne i edycja (pod kierownictwem prof. Iwony Maciejewskiej).

 

Wstęp

Rozdział pierwszy. Uwarunkowania kształtujące postrzeganie postaci czarownicy w wiekach dawnych

1. Determinanty ogólnoeuropejskie

2. Czynniki rodzime

Rozdział drugi. Wizerunek wiedźmy w świetle procesów o czary w Rzeczpospolitej w XVI–XVII wieku

1. Procesy o czary w Polsce – zarys problematyki

2. Charakterystyka potencjalnych wiedźm na podstawie dokumentacji sądowej

2.1. Wygląd, osobowość i sytuacja społeczno-ekonomiczna

2.2. Rodzaje magicznej działalności i wypowiadane zaklęcia

2.3. Miejsca pobytu i typowe atrybuty

Rozdział trzeci. Twórcy XVI i XVII wieku o kobietach parających się magią – charakterystyczne cechy wizerunku

1. Czarownica – od figury stylistycznej do głównej bohaterki

2. Staropolska wiedźma – typowe elementy postaci

2.1. Między wcielonym złem a anielską dobrocią

2.2. Piękna dziewczyna i odpychająca starucha

2.3. Odludne, dzikie, obce – terytoria wiedźmy

2.4. Magiczne atrybuty i rekwizyty

Rozdział czwarty. Moc staropolskiej wiedźmy

1. Spoglądanie w przyszłość

2. Czary w służbie Erosa

3. Wiedźma – persona non grata w życiu codziennym

4. „Przymawianie” staropolskich bab, czyli magia słowa

Zakończenie

Bibliografia

Streszczenie

Summary

Spis ilustracji

Indeks osób

Sabina Kowalczyk

Sabina Kowalczyk pracuje w Katedrze Literatury Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na przejawach słowiańskich i chrześcijańskich wierzeń opisanych w dawnym piśmiennictwie, a także na staropolskich zielarstwie i przekazach dotyczących sytuacji ekstremalnych oraz dwudziestowiecznej autobiograficznej twórczości kobiet żyjących na terenie Warmii i Mazur. Współpracowała z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej (Młoda Redakcja 2015) oraz z Instytutem Badań Literackich PAN w Warszawie w ramach projektu „Archiwum Kobiet: kontynuacja”. Obecnie jest wykonawczynią w grancie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Źródła do dziejów Czapskich w XVIII wieku. Egodokumenty członków rodziny wojewody pomorskiego Piotra Jana (1685–1736) – opracowanie filologiczno-historyczne i edycja (pod kierownictwem prof. Iwony Maciejewskiej).

Opinie o książce
0 opinie
Zaloguj się, aby dodać opinię
Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
Książka
Niedostępna
Powiadom o dostępności
Zapisując się akceptuję RODO i regulamin strony
E-book (epub, mobi, pdf)
27,00 zł
Dostawa
(od 150 zł gratis!)
Dostawa
InPost (paczkomat)
od 10.00 zł
Pocztex Punkt (punkt odbioru)
od 10.00 zł
Pocztex 2.0 Kurier
od 10.00 zł
Pocztex 2.0 Kurier (pobranie)
od 15.00 zł
DPD Kurier
od 12.00 zł
DPD Kurier (pobranie)
od 17.00 zł
Odbiór osobisty (Kraków, Żmujdzka 6B)
0.00 zł
Wysyłka elektroniczna (e-booki)
0.00 zł

Z tej samej kategorii

Philippe Lacoue-Labarthe

Typografie

Książka
Książka: Brak w magazynie
Agnieszka Adamowicz-Pośpiech

Podróże z Conradem. Szkice

Książka
-20%
28,80 zł
36,00 zł
E-book (epub, mobi, pdf)
14,00 zł
Loading...