Książka Jugosławia, kraina marzeń etnologa i antropologa kultury Božidara Jezernika jest błyskotliwym eseistycznym studium, którego głównym celem jest poszukiwanie odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące idei jugosłowiańskiej, jej rozwoju w niestabilnych okolicznościach historycznych i sprzeczności, jakie od pierwszej wzmianki o niej w 1849 roku aż do wybuchu II wojny światowej przenikały, odradzały i tłumiły tę koncepcję. Wykorzystując bogaty materiał dokumentalny i źródła prasowe z XIX i XX wieku, Jezernik stara się zaprezentować przede wszystkim dynamikę formowania się idei jedności Słowian południowych, inicjalne przyczyny powstania oraz sposoby jej postrzegania i doświadczania przez narody dążące do zjednoczenia.
Đorđe Krajišnik, „Dani”
Ta książka to opowieść o Jugosławii wcześniejszej niż powstanie Jugosławii, która się wyłoniła z II wojny światowej. Autor Božidar Jezernik – wybitny słowiański eseista, historyk i etnograf – sporządził tę opowieść z kompetencją i precyzją. Czyta się te dzieje „bałkańskiego kotła” z fascynacją i przerażeniem. Odnajdujemy tu tematy dobrze nam znane. Te spory o tożsamość narodu trójimiennego, złożonego z Serbów, Chorwatów i Słoweńców; ten konflikt o kształt wielonarodowego państwa: czy to ma być federacja równorzędnych podmiotów, czy też wielka Serbia? Te kłótnie o przeszłość historyczną, które de facto są kłótniami o współczesność, to napięcie różnych polityk historycznych, które zaczyna się od słów, a prowadzi do przemocy i krwi. Czytałem tę książkę i myślałem o historii relacji polsko-ukraińskich, polsko-litewskich czy też polsko-żydowskich. To pasjonująca lektura, książka mądra i ciekawa.
Adam Michnik
Przedmowa
1. Na początku była nazwa
Pochwała sławnej przeszłości
Król Matjaž zaczął wzdychać, Europa się trzęsie
Jugosłowiańska mobilizacja
Stawić opór historii
Policzek wymierzony matematyce
Chrześcijanie, ludzie i Słowianie
Dwie prowincje, trzech kandydatów do władzy
Od wichrzyciela do bohatera narodowego
2. Koło fortuny zmierza ku wojnie
Bałkańska beczka prochu
Dziel i rządź
Wojna czy pokój?
3. Wskrzeszenie królewicza Marka, zmierzch jugosłowiańskiego ideału
Wypełnianie przysięgi kosowskiej
Wojny bałkańskie i podwójna monarchia
Nasze rzeki płyną w kierunku Belgradu
Dylematy krwawej tragedii jugosłowiańskiej
Kto jest bratem, a kto draniem?
Rosyjscy żołnierze myją nogi w Adriatyku
4. Najstraszniejsza wojna w historii świata
W Dniu Świętego Wita!
Wszystko dla wiary, domu i cesarza!
Język lublańskich ulic
Biała prawda, czarne kłamstwo
Implementacja kultury żelazną ręką
Miloš Obilić powstał przeciwko królewiczowi Marko
5. Sen staje się jawą
Od Kosowskiej Świątyni do pomnika-świątyni ku czci Wyzwolicieli
Skamieniałe kierpce i šajkače
Dość już niefrasobliwości!
„Bohaterom naszej ojczyzny - naszym rodakom”
Kapelan France Bonač
Pomnik Słoweńskiego Nieznanego Żołnierza
Czysta, biała koszula dla Jugosławii
6. Duchowy ojciec nowoczesnej Jugosławii
Rzutowanie teraźniejszości w przeszłość
Wielki Jugosłowianin, mały Austriak
Jugosłowiański student w Wiedniu
Sam z siebie stał się jedynie Bóg. Jugosłowian należało stwarzać
Jugosławia jako ciężar
Strażnik mumii egipskich w Muzeum Etnograficznym w Lublanie
7. Vidovdańska świątynia
Jeśli umrze, ziarno pszenicy wyda obfity plon
Jugosłowiański Piemont
Powstało państwo, jak nazwać jego obywateli?
Пиjeмoнт: Piemonte
Symboliczna integracja
Wychowywanie nowego człowieka
Pod słońcem wolności
„Brata kocha się bez względu na wyznanie”
8. Dzień zjednoczenia trójimiennego narodu
„Słoweniec, Serb, Chorwat na zawsze bratu brat”
Testament króla Świętopełka
Nawet Bóg stał się Jugosłowianinem
Pierwsza i druga arka Noego
Maszerować oddzielnie, uderzyć wspólnie
Ujedinjenje, uedinjenje czy zjedinjenje?
Słomiany ogień
Państwo bez nacjonalizmu
9. Królowie umarli, Jugosławia ocalała
Bogini zwycięstwa wyskakuje z głowy umierającej Austrii
Nawet król się nie ukrywa
Im mroczniejsza przeszłość, tym jaśniejsza teraźniejszość
Na placu Króla Piotra brak miejsca na jego pomnik
Sen stał się jawą, jawa stała się snem
„Typowa słoweńska farsa!”
„Umarł król – Jugosławia ocalała!”
Wspominając czasy pod końskimi kopytami
Potęga pamięci, prymat zapomnienia
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK
check_circle
check_circle