Tytuł Polska literatura postkolonialna niesie za sobą trzy znaczenia. Po pierwsze, odzwierciedla podjętą w historycznych rozdziałach tomu próbę odczytania literatury polskiej od czasu rozbiorów w XVIII wieku do migracji poakcesyjnej w XXI stuleciu za pomocą heurystyki postkolonialnej. Po drugie, poddaje krytycznej rewizji polską literaturę badawczą zainspirowaną przez anglojęzyczną naukę postkolonialną. Po trzecie, głosi, że literaturę polską po 1795 roku cechują znamiona kolonialne i postkolonialne nie bardziej metaforyczne niż w wypadku literatury krajów z tradycjami kolonii zamorskich.
Dirk Uffelmann studiował slawistykę i germanistykę na uniwersytetach w Tybindze, Wiedniu, Konstancji i Warszawie. Pracował w katedrach slawistyki i religioznawstwa w Erfurcie, Bremie, Edynburgu i Pasawie. Obecnie jest profesorem literatur słowiańskich na Uniwersytecie im. Justusa Liebiga w Gießen i prezesem Niemieckiego Stowarzyszenia Slawistów. Jest autorem książek Die russische Kulturosophie (1999), Der erniedrigte Christus – Metaphern und Metonymien in der russischen Kultur und Literatur (2010), Vladimir Sorokin’s Discourses (2020) oraz współwydawcą czasopisma „Zeitschrift für Slavische Philologie” i serii książkowych Postcolonial Perspectives on Eastern Europe i Polonistik im Kontext.
Polska literatura postkolonialnie. Wstęp
I. Po rozbiorach
Przedmioty z importu i tożsamość wyobrażona. Osmańskie „sarmatica” w Polsce epoki oświecenia
II. W stronę kompensacji
„Ja bym mój naród jak pieśń żywą stworzył”. Literatura romantyczna w obliczu badań postkolonialnych
Litwo! Wschodzie mój!
Hermetyzm, polityka, analogia. O hermeneutyce widzeń w Dziadach drezdeńskich Adama Mickiewicza
Nadkompensacja wymuszonej emigracji. Księgi Adama Mickiewicza, czyli jeszcze raz o resentymencie antykolonialnym
III. Wobec kolonializmu
Indianin w cyrku, czyli historia niemieckiej klaunady. Sachem Henryka Sienkiewicza jako świadectwo polskiej literatury kolonialnej
Burowie i Polacy. O retoryce relacji międzykulturowych u Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz brnie przez metonimie i metaforę afrykańskiej pustyni i puszczy
„Biały uled wie więcej od nich wszystkich”. Kolonialna/skolonizowana wiedza i niewiedza o Afryce
IV. Spory międzywojenne
Wojna i krytyka literacka. Od wojny polsko-radzieckiej do polskiej teoretycznoliterackiej debaty o oryginalności (1919–1922)
Postimperialna „europeizacja” w zachodniosłowiańskiej krytyce literackiej po 1918 roku (František Xaver Šalda, Štefan Krčméry i Karol Irzykowski)
„Nie spolszczono ich”. Łagodzenie rygorów w kulturze polskiej XX wieku (futuryzm na tle literatury rosyjskiej, czeskiej i słowackiej)
V. Wobec komunizmu
Niemiecko-polski transfer ludności w latach 1944–1950jako przedmiot literaturoznawstwa transnarodowego. Dezyderaty heurystyki postkolonialnej
Literackie i kulturalne przestrzenie podwójnej emigracji. Andrzej Bobkowski i Gustav Regler (we współautorstwie z Mieczysławem Dąbrowskim)
Zbigniewa Herberta antyk postkolonialny
„Czy takie jest pytanie? Kiedy wycofam swoje czołgi?” Kontrowersje wokół pojęcia „Europa Centralna” na konferencji w Lizbonie w 1988 roku
VI. W obliczu migracji
Autoidentyfikacja ze Wschodem w narracjach polskich migrantów
Czy polski migrant potrafi przemówić? Londyn w brytyjskim i polskim filmie, literaturze i muzyce
(we współautorstwie z Joanną Rostek)
Wrong Sex and the City. Polska migracja zarobkowa i męskość podrzędna
Autoproletaryzacja w prozie Polaków migrujących do Niemiec, Irlandii i Wielkiej Brytanii w XXI wieku
VII. W stronę teorii
Problem pamięci o kresach w polskich studiach postkolonialnych
Teoria postkolonialna jako praktyka pamięci. Debata o dwóch wektorach postkolonialności Polski
Teoria postkolonialna jako post-kolonialny nacjonalizm
Polonistyka w napięciu. Posłowie (Dariusz Skórczewski)
Nota wydawnicza
Indeks osób
check_circle
check_circle