To można stwierdzić bez obawy, że popadnie się w przesadę: Zagłada jest jednym z tych problemów i jednym z tych wydarzeń, do których literatura polska na różne sposoby powraca przez ostatnich kilkadzeisiąt lat. Zwróciła sie ku niej na samym początku - i wówczas stanowiła żywiołową reakcję na to, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe, bo wykraczało poza sferę prawdopodobieństwa i granice wyobraźni, a także nie mieściło się w ramach dotychczasowego języka. Czyniła to na gorąco zarówno wtedy, gdy tworzyli ja ci, którzy mieli się stac jej ofiarami, jak i ci, którym los wyznaczył pozycję świadlów i obserwatorów, ci, którzy umieli współczuć i szybko zdali sobie sprawę z tego, co się dzieje. Czyniła później, już z innej perspektywy, zrazu niewielkiej, a potem, w miarę upływu lat powiększającej się (...) Jest oczywiste, że z czasem grupa tych, którzy mogli opowiadać o swoim losie, systematycznie malała, a jeśli pojawiały się nowe teksty tego rodzaju, to wydobywane były z różnego rodzaju archiwów. Stało się coś, czego w żadem sposób nie mozna było uniknąć: zmianie uległa ogólna sytuacja literatury opowiadającej o Zagładzie...
Fragment "Wprowadzenia" Michała Głowńskiego
SPIS TREŚCI
Michał Głowiński, Wprowadzenie
Katarzyna Chmielewska, Literackość jako przeszkoda, literackość jako możliwość wypowiedzenia
Magdalena Kowalska, Ironia jako strategia narracyjna w opisach świata Zagłady
Marta Janczewska, Między fizjologią a kulturą. Jak zapisać głód? Na podstawie dzienników Ireny Hausner i Jury Riabinkina
Katarzyna Stańczak-Wiślicz, Abramka Koplowicza „Utwory własne”. Wzory poezji dziecięcej a doświadczenie getta
Alina Molisak, Aleksandra Sekuła, Wątki biblijne w literaturze o Zagładzie. Wybrane przykłady
Jarosław Ławski, Narracja i „wyniszczenie”. O spowiedzi Calka Perechodnika
Sławomir Buryła, Opisywać nie nazywając
Bartosz Kaliski, Siła tradycji. O poezji Stanisława Wygodzkiego
Tomasz Żukowski, Ballady o Szoa
Katarzyna Chmielewska, Klęska powieści? Wybrane strategie pisania o Szoa
Aleksandra Ubertowska, Literatura i pamięć o Zagładzie: archiwa, ślady, krypty
Marcin Wołk, Ja-ona, ona-ja. Gramatyka podmiotu w autobiograficznej prozie Idy Fink i Hanny Krall
Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Kłamstwo, kłamstwo oświęcimskie, decorum
Zofia Wóycicka, Niezrealizowany projekt upamiętnienia terenu byłego obozu zagłady w Treblince z 1947 roku. Próba analizy ikonograficznej
Tomasz Łysak, Autobiografia (auto) biografii. „Maus” Arta Spiegelmana
Katarzyna Makaruk, Czy możliwa jest komedia o Holokauście? O filmach „Życie jest piękne” Roberta Benigniego i „Pociąg życia” Radu Michaileanusa
Tomasz Basiuk, Agnieszka Graff, Fałszerstwo Wilkomirskiego: trauma jako konwencja kulturowa i narracyjna
Indeks osób
