Ars amatoria
Seria "Owidiusz. Dzieła Wszystkie" pod redakcją Elżbiety Wesołowskiej i Łukasza Bergera, tom 2
„Pornografia”, „wyuzdanie”, „vademecum sprośności” to tylko kilka określeń, jakimi opatrywano Sztukę kochania jeszcze w XIX wieku. Niewątpliwie do tej opinii przyczynił się cesarz August, który zsyłając Owidiusza na krańce antycznego świata, jako powód relegacji podał właśnie niemoralność tego utworu. W istocie Owidiusz napisał swoje dziełko jako satyrę antycznych poematów dydaktycznych. Wprawdzie poeta uczy Rzymian, jak zdobyć miłość, ale czyni to w sposób humorystyczny, często frywolny i niepozbawiony ironii, a miłość traktuje jak grę, także jako grę literacką.
Jego recepta jest prosta:
Na nic napój miłosny – po nim obłęd, mania
i szał, co mąci rozum… Porzuć więc fortele!
Chcesz, żeby cię kochano, bądź godny kochania,
bo samą ładną buzią nie zyskasz zbyt wiele. (II 105–108)
Poeta uczy więc dobrych manier, kultury, wdzięku, a jego wykład jest elegancki, wyrafinowany, skrzący się dowcipem nasyconym sporą dawką pikanterii. Sztuka kochania może więc uchodzić za antyczny pierwowzór poradnika w sprawach uczuć. Owidiusz w zabawny sposób daje zalecenia i przestrogi nie tylko mężczyznom, ale i kobietom, nie tylko młodym, ale i długo praktykującym w zmaganiach z Amorem. Prawdy, jakie podaje na temat natury ludzkiej, świadczą nie tylko o jego doskonałej znajomości psychologii, ale też zapewniają Sztuce kochania aktualność w każdej epoce.
Ewa Skwara - latynistka, literaturoznawczyni, tłumaczka. Profesor w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się komedią rzymską, a jej pracom badawczym towarzyszą obszernie komentowane przekłady sztuk Plauta i Terencjusza, które z kolei inspirują ją do podejmowania tematyki związanej z teorią przekładu. W kręgu zainteresowań pozostają także inne gatunki i dzieła posługujące się komizmem jako kategorią estetyczną, stąd prace nad Amores i Ars amatoria Owidiusza. Za przekład komedii Plauta została uhonorowana nagrodą miesięcznika „Literatura na Świecie” (najlepszy przekład poezji, 2003).
Więcej: www.ewa-skwara.pl
NAUCZYCIEL MIŁOŚCI, Ewa Skwara
Epoka augustowska
Owidiusz
Życie
Twórczość
„Piewca miłości” a jego poprzednicy
Sztuka kochania
Tytuł
Datowanie i redakcje
Układ treści
Sztuka kochania a epos dydaktyczny
Literackie inspiracje i parodie
Naśladownictwo poetów elegijnych oraz imitatio sui
Mitologiczne dygresje
Poczucie humoru
Poeta a cesarz
Pieśń
Ars przeciwko małżeństwu i dobrym obyczajom
Ars przeciwko rzymskim świętościom
Ars przeciwko Augustowi
Może nie Ars amatoria?
Ars amatoria czy ars poetica?
Błąd
Sztuka kochania po polsku
SZTUKA KOCHANIA, przekład i komentarz Ewa Skwara
KSIĘGA PIERWSZA
Prolog
Rzym – teren łowów
Katalog miejsc zasobnych w kobiety
Portyki
Uroczystości religijne
Fora
Teatry
Cyrki (wyścigi koni)
Walki gladiatorskie
Naumachia
Triumfy
Uczty
Baje i grób Diany w Arycji
Zabiegi niezbędne, by zdobyć wybrankę
Katalog kobiet szalonych z miłości
Układ ze służbą
Wybór pomyślnej chwili
Prezenty
Listy miłosne
Elokwencja w korespondencji
Dotrzymywanie towarzystwa
Pożądane zabiegi kosmetyczne
Bakchus i Ariadna
Zasady korzystania z uczt
Pochlebstwa
Obietnice i przysięgi
Łzy, pocałunki i przemoc
Achilles i Deidameja
Inicjatywa i pozorna obojętność
Bladość jako symptom miłości
Ostrzeżenie przed przyjaciółmi
Metody stosowne do okoliczności
Przejście do części następnej
KSIĘGA DRUGA
Wprowadzenie
Nauczyciel miłości
Dedal i Ikar, czyli niełatwo spętać skrzydła
Nieskuteczne sposoby zatrzymywania miłości
Zalety ducha (skuteczne sposoby zatrzymywania miłości)
Dar wymowy
Uprzejmość i łagodność
Pobłażliwość i uległość
Miłość należy traktować jak wojnę
Starania o przychylność służby
Prezenty dla ukochanej
Dary poetyckie
Pozory podporządkowania
Schlebianie próżności
Choroba okazją do zalotów
Korzyści i niebezpieczeństwa rozłąki
Zdrada – środki ostrożności i środki pobudzające
Zazdrość – przyprawa miłości
Początek świata, czyli siła miłości
Zalecenia Apollina – poznanie samego siebie
Strapienia i smutki w miłości
Szkodliwość zazdrości
Mars i Wenus, czyli lepiej nie wiedzieć
Dyskrecja
Wspaniałomyślność dla niedostatków urody
Zalety pań dojrzałych
W sypialni
Zakończenie
Zapowiedź Księgi Trzeciej
KSIĘGA TRZECIA
Wstęp
Dbałość o urodę
Fryzura
Szaty
Higiena osobista
Kosmetyki
Czesanie włosów
Tuszowanie niedoskonałości ciała
Usta, uśmiech i śmiech
Płacz, wymowa i sposób poruszania się
Talenty muzyczne
Recytacja poezji
Taniec i gry towarzyskie
Miejsca zalecane do spacerów
Znaczenie sławy i reklamy
Mężczyźni, których należy unikać
Listy miłosne
Wady charakteru
Korzyść z kochanka poety
Zalety dojrzałego kochanka
Podsycanie namiętności
Straże
Rywalka
Prokris
Uczta
W sypialni
Zakończenie
BIBLIOGRAFIA
Autorzy starożytni i dzieła
Inne
Wydania, przekłady, komentarze (w porządku chronologicznym)
Wykaz pozycji cytowanych (w porządku alfabetycznym)
Indeks osobowy
Ars amatoria
check_circle
check_circle
