Zawarte tu rozważania o pojęciu tożsamości narodowej i jego schorzeniach nawiązują do poprzednich prac Autorki (Narkotyk mitu, 1995 i Pogranicza w centrum Europy, 2003), poświęconych zagadnieniom historycznej samoświadomości Słowian, ich tradycjom kulturowym oraz rozwojowi myśli politycznej i społecznej w aspekcie porównawczym. Zaprezentowane tu patologiczne syndromy naroowej tożsamości, jakich byliśmy i jesteśmy świadkami, narzucają pytania o ich genezę, toteż głównym przedmiotem refleksji stały się te elementy z dziejów kultury, które owe procesy autoidentyfikacyjne kształtowały w sposób znaczący.

SPIS TREŚCI

Kilka uwag wstępnych

I. Źródła świadomości i pamięci historycznej społeczeństw słowiańkich
1. Historiografia i publicystyka
2. Literatura i folklor
II. Tradycja a tożsamość narodowa
1. Tradycja i aksjologia
2. Religia jako tradycja narodowa. Etnizacja religii
III. Mesjanizmy narodowe
1. Typologiczne zróżnicowanie
2. Mity etnogenezy jako próby uzasadnień narodowych mesjanizmów
IV. Język jako element tozsamości
1. Separatyzmy językowe i tendencje purystyczne
2. Język pojęć i nowomowa. Infantylizacja narodowej świadomości poprzez język
V. Strategie adaptacyjne Słowian w świecie postkomunistycznym i obszary nieprzystosowania
1. Trwałość czy zanim granicy kultur wewnątrz Europy?
2. Tożsamość narodowa czy tożsamość stref kulturowych?

Indeks nazwisk