Seria Krytyka XX i XXI wieku
Klasyk mimo woli pod redakcją Sylwii Panek i Agaty Zawiszewskiej-Semeniuk to pokłosie wspólnotowego akademickiego namysłu nad spuścizną Tadeusza Żeleńskiego (Boya), podjętego z okazji 150. rocznicy jego urodzin. W tomie zaprezentowano teksty Badaczek i Badaczy z różnych ośrodków naukowych, reprezentujących różne metodologie czytania, pisania i dyskutowania o literaturze, obdarzonych różnymi temperamentami naukowymi i używających różnych stylistyk, którzy przyjrzeli się nie dość jeszcze poznanym aspektom biografii oraz spuścizny ideowej i artystycznej Boya.
Tom Klasyk mimo woli […] jest przedsięwzięciem wydawniczym o znacznym kalibrze zarówno jeśli chodzi o jego przedmiot, jak i składające się na nie teksty. Gest Redaktorek, by w ten sposób uczcić 150. rocznicę urodzin najpopularniejszego w dziejach polskiej krytyki literackiej jej przedstawiciela – bo palmę pierwszeństwa wciąż dzierży tu niepodzielnie Boy – uznać należy za ze wszech miar fortunny. Twórczość, biografia i działalność Boya przepuszczone zostały przez pięć filtrów, lokujących tytułowego bohatera książki we właściwych mu „barwach spektralnych”: wokół biografii/autobiografii […], wokół teatru […] wokół przekładu […], a także w częściach Boy jako pisarz zaangażowany i Boy w oczach innych […]. Każda z części zawiera teksty rewelatorskie, które nie poprzestają na eksploracji Boya w kierunkach zgodnych z dotychczasowym stanem badań, a więc przewidywalnych, lecz wprowadzają te badania na prawdziwie nowe tory. […] Zebrane w tomie teksty na nowo uświadamiają, że Boy – wbrew krytyczno- i historycznoliterackim komunałom – jak to bywa z klasykami, nawet „mimo woli”, nie jest bynajmniej autorem łatwym. Przeciwnie: konkluzję tego rodzaju sformułować można by jedynie na podstawie powierzchownej znajomości jego pism. Ich skontekstualizowana lektura odsłania Żeleńskiego jako postać znacznie bardziej złożoną, niejednoznaczną, a chwilami nawet zagadkową. Otwarta zaś kompozycja całości, pozbawiona podsumowującej kody, wskazuje na możliwość dopisania w przyszłości nowych odsłon, być może nie tylko pod pretekstem kolejnych okrągłych rocznic.
Z recenzji prof. dra hab. Dariusza Skórczewskiego
Wstęp
WOKÓŁ AUTO/BIOGRAFII
Jan Gondowicz
Breweriant. Boy-autoportrecista
Brigitte Gautier
Wszystkie Francuzki Boya
Włodzimierz Próchnicki
Zosia i Fuś – portret podwójny
Elżbieta Hurnik
Wczorajszy świat Tadeusza Żeleńskiego (Boya) i Stefana Zweiga
Agata Zawiszewska-Semeniuk
Boy i Polska Akademia Literatury (rekonesans)
Katarzyna Sadkowska
Pozory normalności. O Boyu i innych we Lwowie raz jeszcze
Anna Nasiłowska
Biografizm w krytyce Żeleńskiego (Boya) i Sainte-Beuve’a
Maria Jolanta Olszewska
Tadeusza Żeleńskiego (Boya) rozrachunki z polską historią. Szkic
Krzysztof Zajas
Kłopoty z polskością. Boy i Mickiewicz
Joanna Miętki
Kilka uwag o sowim zwierciadle Tadeusza Żeleńskiego (Boya)
WOKÓŁ TEATRU
Izolda Kiec
Z litery i z ducha kabaretu. O zielonobalonikowym rodowodzie piosenki
Ryszard Koziołek
Śmiech ze Słówek
Tomasz Sobieraj
O krytycznoteatralnej metodzie i poglądach metateatralnych Tadeusza Żeleńskiego (Boya) w kontekście dwudziestolecia
Dobrochna Ratajczakowa
O recenzjach teatralnych Boya, czyli o sztuce konwersacji (z czytelnikami)
Lidia Ignaczak
Teatralne Boyowanie. Miejsce francuskiej farsy w polskim teatrze międzywojennym z perspektywy recenzenta – Tadeusza Żeleńskiego (Boya)
WOKÓŁ PRZEKŁADU
Michał Bajer
Tłumacz jako primadonna assoluta. Przekład dzieł wszystkich i fantazmat pełni u Tadeusza Żeleńskiego (Boya)
Barbara Brzezicka
Tadeusz Żeleński (Boy) jako tłumacz tekstów filozoficznych
BOY JAKO PISARZ ZAANGAŻOWANY
Katarzyna Deja
Tadeusz Żeleński (Boy) i modernizm zaangażowany
Aleksander Wójtowicz
„Świadoma myśl ludzka” i „ślepy żywioł płodności”: publicystyka Tadeusza Żeleńskiego (Boya) w kontekście nowoczesnej „polityki populacyjnej”
Cezary Zalewski
Ofensywa przeciw zazdrości Tadeusza Żeleńskiego (Boya) (i jej „obrona” przez Marcela Prousta)
Wojciech Śmieja
Boy i homoseksualizm. Literatura, prawo i ten przerażający homoerota we własnej osobie
Dezydery Barłowski
Tadeusz Żeleński (Boy) jako mecenas ludowej sztuki emancypacji
Eliza Kącka
Boy satyr. Strategie skandalisty
BOY W OCZACH INNYCH
Dominika Niedźwiedź
Tłumacz-deprawator. Wizerunek Tadeusza Żeleńskiego (Boya) w prasie narodowo-katolickiej i prawicowej w latach 1929–1934 na przykładzie wybranych tytułów
Maciej Urbanowski
Nie tylko „życie ułatwione”. Skiwski o Tadeuszu Żeleńskim (Boyu)
Sylwia Panek
Witkacy o Boyu
Marek Tomaszewski
Tadeusz Żeleński (Boy) i Antoni Słonimski, dwaj obrońcy demokratycznego społeczeństwa Polski międzywojennej
Maria Kłańska
Postać Tadeusza Żeleńskiego (Boya) we współczesnych retro-kryminałach
Nota edytorska
Indeks nazwisk
check_circle
check_circle