Książka jest pierwszą w Polsce naukową monografią zjawiska kłamstwa. Bada jego miejsce w przestrzeni mentalnej jednostki oraz rolę w komunikacji międzyludzkiej. Tradycyjnie sięga do logiki i filozofii języka, aby rozważyć stosunek kłamstwa do prawdy, fikcji i fałszu, przede wszystkim wchodzi jednak na terytoria interdyscyplinarne. Rozpatruje kłamstwo z perspektywy współczesnego językoznawstwa - semantyki i teorii aktów mowy, łączonych z kognitywizmem, następnie z psychologią. Takie zespolenie metodologiczne stwarza możliwość sformułowania zasad retoryki kłamania, stanowiącej nieodłączny składnik naszych codziennych konwersacji. W skład tej retoryki wchodzą takie strategie komunikacyjne jak:sądy nierzetelne, fałszywe wnioskowania, zwodnicze przemilczenia, zatajenia, półprawdy, pochlebstwa, kłamstwa grzecznościowe oraz kłamstwa niewerbalne w różnych odmianach i funkcjach.
Spis treści
Wstęp
TRUD KŁAMANIA. Z PUNKTU WIDZENIA RACHUNKU
PRAWDOPODOBIEŃSTWA
KŁAMSTWO A FIKCJA. O DWÓCH TRYBACH REFERENCJALNYCH
Jak fikcja jest konstruowana?
Jak czytamy fikcję?
Udawanie w kłamstwie i fikcji
KŁAMSTWO A FAŁSZ. Z PUNKTU WIDZENIA LOGIKI
Prawda o fałszu
Fałsz o prawdzie
Co to jest Prawda?
Czym jest mówienie prawdy?
W POSZUKIWANIU DEFINICJI SEMANTYCZNEJ KŁAMSTWA
W poszukiwaniu prototypu pojęcia „kłamstwo”
Przebieg eksperymentu
Wyniki eksperymentu
Reperkusje i głosy polemiczne
Wnioski metodologiczne
KŁAMSTWO JAKO STRATEGIA JĘZYKOWA I AKT PRAGMATYCZNY
Prawda i szczerość
Kłamstwo – i zakłamanie
Czynna i bierna strategia kłamania
Czy można kłamać niewerbalnie?
Kiedy i dlaczego kłamiemy?
KŁAMSTWO A WZORCE ZACHOWAŃ KULTUROWYCH. KŁAMSTWA
GRZECZNOŚCIOWE
ZNAKI I OZNAKI KŁAMANIA. Z PUNKTU WIDZENIA
KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ
Literatura cytowana i wykorzystana
Indeks autorów
Summary
