Książka jest próbą przedstawienia głównych cech programów kultury narodowej, powstałych w epoce Młodej Polski. Przetrwanie i przetwarzanie to pojęcia, którymi oznaczone zostały dwa wiodące style myślenia o kulturze. Odnoszą się one do imperatywów konserwacji oraz modernizacji życia polskiego w czasach porozbiorowych. Dla orędowników kultury przetrwania najważniejszym zadaniem stało się umacnianie spoistości narodu jako wspólnoty posiadającej własną świadomość historyczną. Natomiast zwolennicy kultury przetwarzania uznali, że najważniejsze jest przekształcenie rozbitego i zapóźnionego społeczeństwa w nowoczesny naród, poważany w modernizującym się świecie. Wielowymiarowa rywalizacja ideowych formacji, zabiegających o intelektualny prymat w programach i dyskusjach, została zrekonstruowana w oparciu o dzieła wpływowych podówczas myślicieli, takich jak chociażby Aleksander Świętochowski, Jan Ludwik Popławski, Stanisław Szczepanowski, Zenon Przesmycki, Stanisław Brzozowski. Wszyscy oni pragnęli na swój sposób włączyć literaturę polską w krąg spraw społecznych, zagadnień filozoficznych oraz międzynarodowych procesów cywilizacyjnych.

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

Młodopolska specyfika

Fragmentaryzacja czy polaryzacja?

Programowość

Wstępne decyzje

„Aura emocjonalna”

Definitywny pluralizm

Międzydyscyplinarne tradycje

Otwartość w wielości

LITERATURA I KULTURA

Programy literatury a programy kultury

Narodowe mitologie jako źródło cierpień

Dwie kultury

„Między dawnymi i młodszymi laty”

Siła zbliżania i odpychania

Wyznaczniki młodopolskiej sytuacji kulturowej

Rozum, komunikacja, nacjonalizm

Protokół rozbieżności

KULTURA PRZETRWANIA

Imperatyw zachowawczy

Zarzewie pokoleniowego sporu o kulturę Replika Rydla

„Nieproszone odpowiedzi na zapomniane pytania”

Co wolno Polakom

Pozytywiści, tradycjonaliści, nacjonaliści

Poseł Prawdy w kostiumie konserwatysty

Cywilizacja uprzywilejowanych i cywilizacja poszkodowanych

Przełom nacjonalistyczny

Plemiona i żywioły, czyli o terminologii

Narodowościowy ck poligon i polityczny kulturkampf

Epizody z genealogii narodowości

Kultura szlachecka a kultura narodowa

KULTURA PRZETWARZANIA

„... aby atmosferę literacką w narodzie wytworzyć!”

Nowoczesność jest cudzoziemką?

Rewolucja nowoczesności

Obsesje filozoficzne

Osierocony pozytywizm

W sporze z kulturą przetrwania

Świętochowski i Brzozowski

Wyspiański w oczach Brzozowskiego

Kultura pracy

Restrukturyzacja kultury narodowej w Legendzie Młodej Polski

Polskie wzory kultury

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

INDEKS NAZWISK

SUMMARY

Cena detaliczna: 30,00 zł