MODERNIZM W POLSCE. Tom 33
Jerzy Ficowski (1924-2006), znany między innymi jako tłumacz, schulzolog czy badacz kultury romskiej, był jednak przede wszystkim autorem pierwszorzędnej artystycznie, choć nieco zapoznanej poezji. Nastrajanie pamięci. Artykulacja doświadczenia w poezji Jerzego Ficowskiego jest pierwszą książkową publikacją poświęconą w całości jego twórczości poetyckiej. Kluczem do lektury poezji Ficowskiego jest w niej kontekst filozoficzny, antropologiczny i literaturoznawczy, jaki stanowią przemiany pojmowania doświadczenia w humanistyce, a zwłaszcza kryzys doświadczenia w dobie nowoczesności oraz zwrot doświadczeniowy w literaturoznawstwie. Praca ukazuje centralną rolę ekwiwalentyzacji doświadczenia, zwłaszcza zmysłowego i pamięciowego, w badanej poezji. Obszernej analizie poddany jest w niej unikalny projekt poetycki Ficowskiego – tom Odczytanie popiołów, próba oddania traumatycznego doświadczenia ofiar Zagłady. Umieszczenie go na tle dyskusji o wyrażalności Holokaustu pozwala na omówienie pozycji podmiotu-świadka, który stara się dać wyraz nie tylko własnemu doświadczeniu, ale i, wiedziony etycznym zobowiązaniem stawiania oporu niepamięci, zbliżyć się do przeżycia milczącego Innego. Równocześnie podkreślone zostają swoiste zdobycze poetyckie Ficowskiego, charakterystyczne motywy i metafory wyrażające i reaktywujące pamięć, przede wszystkim figury pisma i śladu. W ostatniej części pracy omówione są dwa ostatnie tomy Ficowskiego – wyjątkowe świadectwo intensyfikacji aktywności twórczej w ostatnim okresie życia poety, przetwarzające charakterystyczne dla późnej poezji motywy starości i pożegnania.
SPIS TREŚCI
I. Doświadczeniowy wymiar poezji
Doświadczenie w historii filozofii
Kryzys doświadczenia i zwrot doświadczeniowy
Literatura i doświadczenie
Doświadczenie jako temat poezji
II. Doświadczenie Zagłady. Poezja z pozycji świadka
Problem wyrażalności Zagłady
Przedstawianie Zagłady i literatura
Świadectwo jako zadanie poezji
Świadectwo własnego doświadczenia - postawa podmiotu
Świadectwo doświadczenia Innego
III. Realizacja świadectwa - poetyckie figury pamięci
Pamięć
Ślad i pismo
Ślady w popiele
Ślady w przyrodzie
Realia i rekwizyty pamięci
Głos i język
IV. Późna poezja Jerzego Ficowskiego
Zjawisko twórczości późnej
Przeszłość i pamięć
Starość poety
Antypodsumowania i quasi-testamenty
check_circle
check_circle