Od dłuższego już czasu audiowizualność - kino, telewizja, nowe media - nabrzmiewa rozmaitymi paratekstami. Zresztą żywioł okołofilmowy, nadbudowany nad filmem, był w historii kina obecny już zawsze. Kino wyrosło wręcz na atrakcjach paratekstowych i do nich też - na nowym etapie technokultury - powraca: dzięki płytom DVD, grom komputerowym, obecności rozmaitych platform internetowych, mobilnej telefonii... Zwłaszcza "DVD-izacja" kina stała się procesem daleko wykraczającym poza samo "przepisywanie" na inny format.
Słowem - "suplementowanie" filmu, powiązane z nieustannym recyklingowaniem form audiowizualnych, osiągnęło poziom dotychczas niespotykany, choć wiele wskazuje na to, że ten proces będzie się pogłębiał (filmy na iPadach). Co to oznacza dla "starego" kina, dla samego filmu, co w tej sytuacji z pozycją autora i z samym przekazem audiowizualnym jako tekstem kultury? A co w ogóle z audiowizualnością w epoce "zwrotu cyfrowego"?
Czy przemianom tym towarzyszy zmiana świadomości badacza filmu i nowych mediów, czy wrażliwy na te zmiany jest antropolog kultury, estetyk, socjolog, historyk sztuki, sam twórca wreszcie? Czy świadomi owych przemian są wydawcy edycji filmów na DVD? Czy wszyscy oni dostrzegają wagę dokonujących się przemian albo je ignorują?
Książka niniejsza jest próbą przybliżenia czytelnikowi zjawisk i procesów, dzięki którym potrzeba zorientowania wiedzy o filmie i mediach elektronicznych ku szerszemu paradygmatowi, włączającemu audiowizualność w ramy refleksji nad stanem mediów i kultury, wydaje się oczywista. I choć autorzy tego tomu wywodzą się z różnych tradycji badań nad filmem oraz nowymi mediami, to przecież dowodzą, że warto pójść i tą drogą.
Andrzej Gwóźdź
SPIS TREŚCI
Andrzej Gwóźdź
Słowo wstępne
Część I
Paratekst jako postfabrykat kultury
Kazimierz Krzysztofek
Paratekst jako postfabrykat kultury
Andrzej Gwóźdź
Obok filmu, między mediami
Joachim Paech
Niezwykły świat paratekstualności
Blanka Brzozowska
Paratekst jako oszust i demistyfikator?
Maria Popczyk
Marginesy i marginalia
Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska
Heterotrofizm, epidemiczność, symbiotyczność. O niektórych mechanizmach cyrkulacji treści kulturowych
Iwona Loewe
Parateksty w telewizji
Alicja Kisielewska
Telewizyjne atrakcje paratekstualne
Część II
Pogranicza audiowizualności
Agnieszka Karpowicz
Pogranicza audiowizualności. O artystycznych marginaliach Franciszki i Stefana Themersonów
Petr Szczepanik
Piosenka jako przykład synergii między filmem, przemysłem płytowym a radiem w latach trzydziestych XX wieku
Alexander Zons
Czas czołówki
Florian Krautkrämer
Poszerzenie strefy granicznej – paratekst w filmie
Magdalena Kempna
Religijność jako paratekst. Na obrzeżach teorii filmu religijnego
Tadeusz Szczepański
Filmowe i literackie konteksty Gości Wieczerzy Pańskiej Ingmara Bergmana
Część III
Cyfrowe przestrzenie komunikacji
Eva-Maria Hartmann
Cyfrowe przestrzenie komunikacji. Recepcja filmu na DVD – widz jako współautor?
Volker Helbig
Pisane parateksty DVD
Małgorzata Radkiewicz
Transcendencyjność przekazu filmowego w dobie DVD
Tadeusz Lubelski
Dokument o obozach zagłady – w kinie i na DVD. Dwa sposoby poznawania Nocy i Mgły Alaina Resnais
Magdalena Saryusz-Wolska
Parateksty pamięci
Zbigniew Feliszewski
Od autora do postaci, czyli Fassbinder w dobie DVD
Barbara Kita
Na „marginesie” filmu: Jean-Luc Godard jako teoretyk
Część IV
Parateksty w środowiskach informacyjnych mediów
interaktywnych
Marcin Składanek
Parateksty w środowiskach informacyjnych mediów interaktywnych
Iwona Kurz
„I got you tube”. Kino a serwis YouTube.com – odmiany kinofilii
Jürgen E. Müller
Remediacje w światach sekundarnych (i prymarnych).
O gatunkowej specyfice paratekstualności gier cyfrowych
Jong-Ho Pih
Zagadnienia narratologiczne w grach komputerowych
Piotr Zawojski
Paraobrazy. Audiowizualne eksperymenty Briana Eno
Zofia Oslislo
Sytuacja kina w muzeum (na przykładzie multimedialnego projektu Cykl Cremaster Matthew Barneya)
Joan Kristin Bleicher
Nowe telewizje, nowe programy? Formy i funkcje paratekstów w telewizji internetowej oraz treściach generowanych przez użytkownika
Anna Maj
Paratekstualność, cyborgizacja komunikacji i telefonia mobilna.
Konteksty antropologii mediów
Nota o pierwodrukach
Indeks filmów
Filmografia serii i seriali telewizyjnych oraz wideo
Indeks nazwisk
