Aleksander Smolar wie, że „słowo ma znaczenie decydujące”, by zacytować Jerzego Giedroycia z zamieszczonej w tym tomie rozmowy. Dlatego używa słów nie jak polityk, dla którego są one instrumentem walki o władzę, tylko jak intelektualista, któremu pomagają w dochodzeniu do prawdy. W tym sensie był zawsze spectateur engagé, by użyć klasycznej formuły kojarzącej się z innym jego rozmówcą, Raymondem Aronem. W przypadku Smolara ów decydujący krytyczny dystans to nie tylko postawa duchowa – także fakt geograficzny. Ostatnie 20 lat spędził między Paryżem a Warszawą. Zarówno w długofalowym, biograficznym sensie, jak i doraźnym – z tygodnia na tydzień – można nazwać jego życie nieprzerwaną podróżą z Warszawy do Warszawy.

Timothy Garton Ash

SPIS RZECZY

Timothy Garton Ash, Wstęp

Jechałem w pustkę, wracałem z radością

Polska rewolucja

KOR

Między ugodą a powstaniem

Potrzeba rozmowy

Co będzie, jeśli wygra SLD?

Polska rewolucja

Przygody społeczeństwa obywatelskiego

Lustracja na naszą miarę

Rewolucja bez utopii .

Melduję się z życzeniami, Panie Prezydencie

Radykałowie u władzy

Od rewolucji do apatii

Pamięć i wspólnota narodów

Tabu i niewinność

Polityka zagraniczna i jej przeciwnicy

Mit Francji niepokalanej

Bicz na dyktatorów

Paryski Maj i polski Marzec

Rosja w Nowym Świecie

Pamięć i wspólnota narodów

Rozmowy i pożegnania

Rozmowa z Raymondem Aronem

Rozmowa z Jerzym Giedroyciem

Pożegnanie Kota Jeleńskiego

Uczynić świat znośnym. Jacek Kuroń

Hołd antybohaterowi. Marek Edelman

Nota wydawcy

Indeks nazwisk