Seria NOWY REGIONALIZM W BADANIACH LITERACKICH. Tom 1
Seria prezentuje prace podejmujące nowatorskie interdyscyplinarne badania nad regionalizmem literackim. Jej celem jest ukazanie tradycji literackich badań regionalnych, rozpoznanie sytuacji literatury regionalnej w Polsce i rekonceptualizacja obszaru literaturoznawstwa regionalistycznego w perspektywie nowych orientacji pojawiających się w światowej humanistyce.
Od pewnego czasu obserwujemy wzrastające znaczenie lokalności i peryferyjności w badaniach literaturoznawczych, któremu towarzyszy wzmożone zainteresowanie regionalnymi aspektami literatury. Jednocześnie znajdujemy się w momencie, w którym wyczerpały się dotychczasowe sposoby badania lokalnej twórczości, a kulturowa reorientacja literaturoznawstwa zachęca, by na nowo sproblematyzować przedmiot badań. Nowy regionalizm w badaniach literackich jest próbą wysondowania sytuacji zastanej i rozpoznania możliwości literaturoznawczej eksploracji regionu. Zawarte tu wypowiedzi badaczy reprezentujących różne akademickie ośrodki ukazują, jak i w jaki sposób (za pomocą jakich metod, gatunków, języków) pisano dotąd o regionie; jakie kwestie znajdowały się w centrum narracji o lokalnej literaturze i w jaki sposób ewoluowały – w relacji do historii, kultury oraz polityki. Pokazują też, co łączy różne ujęcia lokalnej literatury, a co określa regionalne differentia specifica – zwłaszcza w odniesieniu do regionów polsko-niemieckiego pogranicza. Badawczy rekonesans wiąże się z otwarciem perspektywy projektującej możliwy ciąg dalszy, peryferyjna historia literatury domaga się bowiem nowego spojrzenia – w optyce orientacji postzależnościowej i komparatystycznej, polityki miejsca, pamięci oraz postpamięci.
Spis treści
Elżbieta Rybicka
Wprowadzenie. Region – rzeczywistość wyobrażona
CZĘŚĆ I POJĘCIA, POETYKI, PERSPEKTYWY
Zbigniew Chojnowski
Literaturoznawstwo regionów
(w poszukiwaniu skutecznych perspektyw badawczych)
Małgorzata Mikołajczak
Dyskurs regionalistyczny we współczesnym (polskim)
literaturoznawstwie − pytania o status, poetykę i sposób istnienia
Elżbieta Dąbrowicz
„Ziemia przechodów”. Migracje i kultury lokalne w
piśmiennictwie polskim XIXWXXI w. Ekskurs
CZĘŚĆ II LITERATUROZNAWSTWO REGIONÓW
Krystyna Kossakowska-Jarosz
Historia rodzimego piśmiennictwa na Górnym Śląsku w
perspektywie kulturowej
Wojciech Browarny
Między „odzyskiwaniem” a „ślązaczeniem”. Literacki obraz
Śląska i polski dyskurs nowoczesności
Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Przemiany zakresu pojęć: „prowincja” i „centrum” w
piśmiennictwie podlaskim przed i po 1989 roku
Daniel Kalinowski
Kaszuby a badania postkolonialne
Elżbieta Dutka
Doświadczenie regionu (na przykładzie literatury o Śląsku)
Elżbieta Konończuk
Podlaska lokalność w narracjach socjologicznych, magicznych i satyrycznych
Ewa Kraskowska
Nafta i węgiel. O wyobraźni geopoetyckiej Mariana Jachimowicza
Marek Mikołajec
O pschylopolitycznym potencjale literatury Śląskiej
CZĘŚĆ III REGION, PAMIĘĆ, POGRANICZE
Elżbieta Rybicka
Czy możliwa jest „polifonia pamięci” w literackich
badaniach regionalnych? Na przykładzie pogranicza polsko-niemieckiego
Arkadiusz Kalin
Polsko-niemieckie pogranicza literackie: geopolityczne
reorientacje w polskiej literaturze powojennej W rekonesans
Kamila Gieba
Od antygermańskiego przedmurza do pomostu ku Europie.
O przemianach postaw wobec niemieckiego dziedzictwa
kulturowego w dyskursie regionów pogranicza (na wybranych przykładach)
Renata Makarska (Tybinga)
Polsko-czeskie pogranicza kulturowe po 1989 roku
Danuta Zawadzka
Rafa regionu. O przemianach pamięci w literaturze pogranicza polsko-białoruskiego
Katarzyna Taborska
Literatura miejsca. Landsberski przypadek Gottfrieda Benna
Noty o autorach
Indeks nazwisk
