Smutek labiryntu jest próbą wspomnienia pewnej prastarej religii, która zaginęła w dziejach cywilizacji i kultury, a mimo tego reprezentowała tak uniwersalne pierwiastki religijne i intelektualne, że ich obecność we współczesnej kulturze i sztuce jest wciąż żywa, żeby nie powiedzieć, że w dzisiejszym kryzysie wartości przeżywa nawet swoisty renesans. Staram się odnaleźć i ułożyć w jedną opowieść te różne i pozornie bardzo czasem odległe od siebie pierwiastki, śledząc ich rozmieszczenie i kontekst w bardzo różnych tekstach współczesnej literatury. Dlatego w książce tej spotykają się tak różne nazwiska, jak Stachura, Panas, Tokarczuk, Gombrowicz czy Salamon. Okazuje się, że gnoza, bo to o niej mowa, tak jak punkrock, wciąż żyje i inspiruje.

Marcin Czerwiński (ur. 1971), teoretyk literatury, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego; założyciel i redaktor naczelny kwartalnika „Rita Baum”. Autor kilkudziesięciu artykułów literaturoznawczych, w tym kilku poświęconych zjawisku gnozy. Aktualnie pracuje nad zagadnieniem negacji w literaturze i poprzez literaturę. Mieszka we Wrocławiu.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Prastara religia. Gnoza a gnostycyzm. Komplikacje

We współczesności

W kleszczach ideologii

Filozofia podszyta gnostycko

Wśród pisarzy i poetów

Wyobcowanie i ucieczka

Nie jestem z tego świata. List do Pozostałych Edwarda Stachury. Intertekstualne nawiązania do gnostycyzmu a współczesny apokryf

W podróży przez labirynt. Motywy gnostyckiej ezoteryki w Prawieku i innych czasach oraz Podróży ludzi Księgi Olgi Tokarczuk

Myślenie hermetyczne

Rój i kombinacja. Kosmos Witolda Gombrowicza. Gnoza jako interpretacja świata

Walka napowietrzna. Gnoza w interpretacji tekstu literackiego. Latarka Gombrowicza Joanny Salamon

Zakończenie

Bibliografia

Indeks nazwisk