Seria BIBLIOTEKA "KUŹNICY"

Książka niniejsza, podobnie jak trzy poprzednie, opublikowane przeze mnie w „Bibliotece Kuźnicy”, jest jednym z głosów lewicowej mniejszości we wciąż trwającej dyskusji o współczesnej Polsce. Dlaczego więc rozpoczynają ją artykuły dotyczące spraw bardzo odległych w czasie, mówiące o losach „projektu komunistycznego”, czyli o próbach wcielania w życie ideologii komunistycznej, bez bezpośredniego odniesienia do naszego kraju. Aby uniknąć nieporozumień, muszę mocno podkreślić, że w żadnym wypadku nie kierowała mną chęć przedstawienia całokształtu ideologicznych przemian, jakich doświadczyła w latach powojennych nasza część Europy. Chodziło wyłącznie o próbę wyjaśnienia poważnych nieporozumień co do kluczowych terminów, takich jak „komunizm”,  „realny socjalizm” i „liberalizm”. Nieporozumienia te bowiem wciąż narastają w literaturze przedmiotu i wywierają deformujący wpływ na świadomość społeczną, a tym samym na kształt tworzonego przez nas ustroju.

Spis treści

Od redakcji 

Słowo wstępne: Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii. Ideologiczne pułapki

i drogi wyjścia 

I. Projekt komunistyczny: od ofensywy do odwrotu i klęski

Komunistyczna utopia i losy socjalistycznego eksperymentu w Rosji 

Czy można mówić o „komunizmie politycznym”? 

Tradycje myśli utopijnej w Rosji 

Lekcja rewolucji 

II. Początki polskiej drogi od komunizmu

Historyczny sens polskiego Października 

Co zawdzięczam polskiemu Październikowi?

Popaździernikowa PRL jako droga odwrotu 

Unieszkodliwianie „marksizmu-leninizmu”. Marksistowska filozofia

w PRL w świetle osobistych wspomnień 

Od utopii do utopii. Pisma polityczne Jacka Kuronia 

III. „Trudności wzrostu”, czyli „dziecięca choroba prawicowości” w III RP

Dzieje antykomunistycznej obsesji 

Czy idea narodu musi być monopolem prawicy? 

Trzy artykuły o Bronisławie Łagowskim 

– Łagowski jest tylko jeden 

– Łagowskiego zmagania z PRL 

– Bronisław Łagowski o „Duchu i bezduszności Trzeciej Rzeczypospolitej” 

Kawior i popioły 

Znamienne milczenie 

Odpowiedź Michnikowi 

O polskiej rzeczywistości moralnej 

Mesjanizm nie na nasze czasy 

Patriotyczny szantaż 

IV. Czy możliwy jest liberalizm lewicowy

Od autora

Nieporozumienia terminologiczne 

Wolność jednostki a suwerenność ludu, czyli różne źródła liberalizmu i demokracji 

Mit „klasycznego liberalizmu” 

John Stuart Mill, czyli przełom 

Geneza intelektualna „nowego liberalizmu” 

„Nowy liberalizm” w pierwszej fazie instytucjonalizacji 

Liberalizacja socjaldemokracji 

Prawie całkowity konsensus ideowy w okresie rozkwitu liberalnego państwa opiekuńczego 

Ofensywa prawicy i dekonstrukcja tradycji liberalnej pod hasłem „neoliberalizmu” 

Co dalej? 

Indeks