NOMINACJA do NAGRODY im. Jana Długosza 2015
Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 113
Na pierwszy rzut oka tytuł książki, Lektury retroaktywne. Rodowody współczesnej myśli filozoficznej, może być, jeśli nie mylący, to spłaszczający zamysł i powagę zawartego w niej projektu. Nie chodzi bowiem o konwencjonalną lekturę tekstów tradycji filozoficznej, istotnych dla rozwoju filozofii. Chodzi o coś znacznie więcej, o całościową perspektywę tych lektur, jak i o właściwą im metodę. Perspektywa ta jest właśnie perspektywą współczesności i tak naprawdę książka, pomimo, że sięga aż do tekstów antycznych, jest par excellence książką traktującą o współczesności […] stanowi ambitną próbę zrozumienia tego, czym aktualnie jesteśmy, co wyróżnia właściwy nam, kulturowo usytuowany, moment historii. […] chodzi tu o odwołanie się do pierwotnych, traumatycznych doświadczeń kulturowo-filozoficznych, wydobycie ich z istotnych tekstów tradycji filozoficznej (Tukidydesa, Hobbesa, Machiavellego, Spinozy) i ich przepracowanie, które ma nadać im nowy, odpowiadający aktualnym wyzwaniom myślenia sens. (z recenzji prof. dra hab. Pawła Pieniążka)
Szymon Wróbel jest profesorem filozofii w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych Artes Librales UW. Jego główne dziedziny zainteresowań naukowych to: teoria władzy, teoria literatury, współczesne językoznawstwo i kognitywistyka oraz zastosowania idei psychoanalitycznych w teoriach politycznych. Jest autorem ośmiu książek i wielu artykułów rozsianych w różnych czasopismach naukowych. Ostatnie dwie książki to: Deferring the Self, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien: Peter Lang 2013 oraz Grammar and Glamour of Cooperation. Lectures on the Philosophy of Mind, Language and Action, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien: Peter Lang 2014.
SPIS TREŚCI
Wstęp: czas filozofii
Lektury retroaktywne
Psychoanaliza, polityka, filozofia
Klinika polityki
Podmiot nie-wiedzy
Praktyki dyslokacji
Myślenie
Część pierwsza: Rodowody
I. Powrót Alkibiadesa. Opowieść o stłumieniu Erosa
Czarodziej
Zagadka Alkibiadesa
Porażka pedagogiczna
Uwodzący satyr
Drugi powrót Alkibiadesa
Obraz Erosa
Miejsce
Historia
Umiar
Moc
Paradygmat
Grota
Thánatos
Tyché
Aktualność
Genealogia przeciwko dialektyce
Rodowód
II. Zwycięstwo Trazymacha: Historia filozofii politycznej Leo Straussa i Josepha Cropseya
Książka
Jaka książka?
Dla kogo jest to książka?
O czym jest ta książka?
Sofiści
III. Pomiędzy obywatelem a niewolnikiem. Dwa komentarze z zakresu historii filozofii
Ekonomia znaczenia
Przybysz
Czyste pojęcie
Nowy niewolnik
Obywatel Katon
Uznanie
Część druga: Przesilenia
I. Pochwała monstrualności. Przypadek Niccolò Machiavellego
Jagnię o głowie wieprza
Potwory bez przyszłości
Sytuacja
Bogini Kirke
Konstytucja
Centaur Chiron
II. Poszukiwania Thomasa Hobbesa
Stawka interpretacyjna
Tyrania kontra liberalizm
Decyzjonizm kontra umowa społeczna
Społeczeństwo obywatelskie kontra stan wyjątkowy
Wojna kontra pokój
Wojna jako gra
Naturalizm etyczny
Problem reprezentacji
Hobbes i pompa powietrzna
Powrót (do) Hobbesa
III. Ekspresja i substancja. Ontologia i myśl polityczna
Benedykta de Spinozy
Gorączka
Dwie lektury
Plan immanencji
Ontologia
Partycypacja i ekspresja
Dwie władze i jedna polityka
Etyka i prawo
Pierwotna dwuznaczność
Demokracja liberalna
Ruch demokratyczny
Trzy demokracje
Człowiek zbyteczny
Część trzecia: Przekroczenia
I. Trzy hipotezy Friedricha Nietzschego na temat powstania chóru tragicznego
Tragedia
Hipotezy
Żywy mur
Satyr na rusztowaniu
Ekran
Reprezentacja
Teatr polityczny
Granica
Ucywilizowanie
II. Wola nicości
Kultura, która boi się namysłu
Nihilizm jako pozytywizm
Wola nicości
Nihilizm militarny
Próba przekroczenia nihilizmu
Medialni bliźniacy: Assange i Murdoch
Nihilizm spełniony
III. Polityka niebezpieczeństwa Michela Foucaulta
Osoba
Recepcja
Nowa stawka gier politycznych
Modelowanie życia społecznego
Poziom molekularny władzy
Powszechny zakład ubezpieczeń społecznych
Wolność mówienia
Performatyw prawdomówności
Granica
Teatr variété
Polityka radości
Sobowtór
IV. Liberalna biopolityka
Życie i śmierć
Nieostrożny totalitaryzm
Być ciałem i mieć ciało
Liberalizmy
Być myszą onkologiczną
Ostrożny totalitaryzm
V. Oddać sprawiedliwość psychoanalizie: Foucault czyta Freuda
Obecność nazwiska
Foucault cytuje Freuda
Kto kogo czyta?
Psychoanaliza i wolność
VI. Krytyka, satyra, sarkazm. Karnawał Petera Sloterdijka
Filozoficzne zamieszki za zamkniętymi drzwiami
Dialektyka jako satyra
Cynizm/kynizm
Grubiańskie oświecenie
Wampiry albo psy chłodu
Mesjasz jako hrabia Monte Christo
VII. Roland Barthes czyta Mapę i terytorium Michela Houellebecqa
Przyległość i przygodność
Obraz o tytule Michel Houellebecq, pisarz
Ojciec albo prerafaelici
Obrazy mimo woli
VIII. Teolog porno. Wokół pojęcia nagości i potencjalności Giorgio Agambena
Wysyp profanacji
Skóra
Nagość
Potencjalność
Fenomenologia/ontologia potencjalności
Życie, wspólnota, język, historia
Porno
Część czwarta: Wyłonienia
I. Efekt interpelacji
Problem
Wieloznaczności
Pozycje podmiotowe
Interpelacja i ekscytacja
Podmiot nieziterpelowany
II. Ogłupienie
Konstelacja
Na przykład Sokrates
Na przykład Don Kichot
Na przykład Król Lear
Na przykład Erazm
Miejsce Ono
III. Europa
Wyobrażenie
Urządzenie anty-Europa
Wola
Profanacja
IV. Otchłań przedmiotu
Realizm spekulatywny
Wycofanie się substancji
Unieważnienie prymatu całości
Zasada bezprawia
Czwórnia metafizyczna
Transcendencja i immanencja
Zoontologie, epistemologie androidalne, kolektywne technologie
V. Udomowienie
Hodowla
Zakłócenie
Totem
Imiona
Oswojenie
Żuk
Rozmnożenie: partia życia
VI. Dekompozycja języka
Logos, verbum, koncept
Progi
Wyjątki
Dekompozycja
Lęk
Summary
Indeks osobowy
check_circle
check_circle