Jest czas, gdy historia musi pełnić rolę mitu, być „ku pokrzepieniu serc”. To czas niewoli. Czas, gdy naród nie ma swego niepodległego państwa. Wówczas mit jednoczy, pozwala przetrwać niewolę. Ale dla narodu żyjącego w wolnym państwie mit jest szkodliwy. Nie pozwala wyciągać wniosków z błędów przeszłości, często te błędy utrwala i, co gorsza, sakralizuje. (Jan Widacki)

Historia głęboko obecna jest w tej książce. Ale bez zacietrzewienia, bez obrazy. Raczej lekko przetkana nitką sarkazmu. Fakty, źródła, anegdoty. Konkret. Bardzo przyjaźnie czytelnikowi podane. Jak prezent. (Andrzej Celiński)

Jan Widacki, ur. 1948, profesor prawa, wiceminister spraw wewnętrznych (1990-1992), współtwórca zreorganizowanych służb policyjnych i specjalnych III RP, pierwszy ambasador RP na Litwie (1992-1996), poseł na Sejm RP (2007-2011), adwokat, publicysta. Publikował w „Przekroju”, „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym” , paryskiej „Kulturze”, „Polityce”. Stały felietonista tygodnika „Przegląd” i miesięcznika „Kraków”. Aktualnie jest profesorem Krakowskiej Akademii im. Frycza Modrzewskiego, w przeszłości profesor KUL i UJ.

Spis treści

Andrzej Celiński
Wstęp
Między sensem a musem…
Rozważania o Polsce i historii
Upadek obyczajów
Dziedzictwo narodowe?
Polska Socjalistyczna Rzeczpospolita Szlachecka
Jesień wspomnień
Historyczna stara szkoła
Powstanie styczniowe
Śmierć profesora Zejsznera
Białe plamy, czarne plamy…
A jednak się kręci… Sporu „Białe plamy, czarne plamy” ciąg dalszy
Małe ojczyzny Vincenza i wielka Polska
Przedostatnie lato II Rzeczypospolitej
Megalomania narodowa
Historia będzie taka, jaką sobie napiszemy
Polityka cmentarna
Niepodległościowe refleksje
Sprawy honorowe
Muzeum PRL-u?
Nikt nie przeprosi
Europa i Polska oficerów furgonów
Co naprawdę jest ważne
Cenzura
Lis Zajączkiem?
Akt sprawiedliwości społecznej
Powtórka z historii
Obywatelski donos
Dwie tradycje
Czy jesienią 1981 roku porozumienie było możliwe?
Dramatyczne losy butnego szlachcica
Bibliografia
Los Generała
Rozum Staśka
Wielkie odkrycia historyczne
Urodziny Generała
W kraju, w którym każdy dobry uczynek musi być ukarany
Rzeczpospolita kombatancka
Pogrzeb
Polska–Rosja po Katyniu
Czy Polak potrafi być mądry po szkodzie?
Święty Wrak i 13 grudnia
Polska jest kryptą
Święto Niepodległości?
Część II
Litwo, Ojczyzno moja?
Filozofia Kresów
Emilia Obojga Narodów i inni Rzeczpospolitacy
Polska pycha i litewskie fobie
Przestańmy karmić litewskie fobie
Po co się w to pakujemy?
Byle bez pychy
Alergia .
Chcieliśmy Kłajpedy?
Napad na Wilno?
Kilka okruchów wspomnień… Algirdas Brazauskas
Litwo, Ojczyzno moja…
Polska–Litwa. Co dalej?
Polscy patrioci czczą w Wilnie pamięć powstania styczniowego
Gdy Kali komuś ukraść krowę…
Polskie chamy, litewskie pany
Część III
Majdan czy agora?
Giedroyć a nasze rosyjskie fobie
Futbolowa polityka wschodnia
Bezradna nauczycielka
Dzikie pola Europy
Czy Majdan może zmienić się w agorę?
Umierać za Sewastopol?
Polityka wielka i całkiem mała
Co dalej z Ukrainą?
Jeszcze raz o Ukrainie
Lustracja Ukrainy
Życzeniowa polityka wschodnia
Wina Putina
Indeks nazwisk