Seria MUZEOLOGIA. Teoria - praktyka - podręczniki. Tom 10

Żyjemy w czasach bezprecedensowej muzealizacji świata. Jest to jedno z najbardziej globalnych, a zarazem indywidulanych zjawisk początku XXI w. Muzea powstają na wszystkich kontynentach, obejmują swoimi działaniami wszystko, co powstało we wszechświecie, co stworzyła ziemska natura i wymyślił człowiek. Pojęcie „muzeum”, do końca XX w. mające konotacje historyczne, w ciągu ostatniej dekady ulega przekształceniu, coraz częściej oznacza miejsce całożyciowego kształcenia i społeczno-światopoglądowej refleksji. Można niekiedy odnieść wrażenie, że ta trzecia już z kolei fala muzealizacji jest reakcją na zmiany form komunikacji między ludźmi obserwowane w ciągu dwóch ostatnich dekad. Tak powszechne i szybkie procesy nigdy nie przebiegają bez strat i szkód. Stąd tytuł tej książki – Muzeum: fenomeny i problemy.

"Mamy do czynienia z pojęciem używanym w kulturze tworzonej w basenie Morza Śródziemnego od prawie dwóch i pół tysiąca lat. Warto sięgnąć do tych początków, często zapomnianych, żeby spojrzeć na nasze XXI-wieczne odkrycia z dystansu, uświadamiając sobie istotę długiego trwania zjawiska muzeum, tkwiącą w nieprzemijającej potrzebie reifikacji pamięci."

Dorota Folga-Januszewska

Dorota Folga-Januszewska - historyk sztuki, muzeolog, krytyk. Prof. ASP dr hab., kierownik Zakładu Teorii Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczestniczka projektów naukowych w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Dyrektor Instytutu Muzeologii i autorka programu studiów muzeologicznych na UKSW w Warszawie (2008–2014). W latach 1979–2008 pracowała w Muzeum Narodowym w Warszawie, od stanowiska asystenta do dyrektora. Członek Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), prezydent Polskiego Komitetu Narodowego ICOM oraz komitetu technicznego MOCO/ICOM, członek AICA. Ekspert Culture Unit UE ds. muzeów oraz Narodowego Centrum Nauki w europejskim projekcie JPI Cultural Heritage and Global Change. Członek Interdyscyplinarnego Zespołu NPRH oraz wielu rad naukowych, doradczych i muzealnych. Autorka ponad 300 publikacji, w tym książek dotyczących teorii sztuki, sztuki XX w. oraz muzeologii, kuratorka i autorka ponad 50 wystaw realizowanych w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Austrii, Francji, Niemczech, Irlandii, Szwajcarii i Rosji.

Spis treści

Wstęp
CZĘŚĆ I
FENOMEN TRWANIA
Rozdział 1. Język muzeum i muzeum w języku
Język muzeów
Muzeum jako model świata. Odrębność muzeów
Znaczenie i użycie pojęcia musaeum starożytności
Muzea i pozyskiwanie zbiorów od V do XV w.
Powstanie Muzeów Kapitolińskich w 1471 r.
Muzea nowożytne i traktaty muzeologiczne
Muzea i mnemonika. Pałac pamięci
Koncepcja muzeum jako domu wiedzy
Muzea jako encyklopedie i słowniki
Pałace i muzea XVI–XVIII w. jako wykłady o pochodzeniu i naturze świata
Porządek wiedzy. Koncepcje muzeów wieków XVII i pierwszej połowy XVIII
Przemiany koncepcji muzeum po połowie XVIII w.
Rozdział 2. Ciągłość: casus zbiorów habsburskich
CZĘŚĆ II
PROBLEMY
Rozdział 1. Materialne – niematerialne? Wirtualne – zmysłowe?
Pasywne – aktywne?
Rozdział 2. Prywatne i publiczne
Rozdział 3. W kryzysie?
Upublicznienie i rzetelność wypowiedzi; wolność sądu
Public relations, kapcie, materia
Historia fikcji, fikcja historii
Obiekt cyfrowy versus
Skarby i sobowtóry
Materia i wirtualność
Publiczne i komercyjne
Rozdział 4. Jako realizacja artystyczna
Rozdział 5. Muzeum radykalne
Rozdział 6. Neuromuzeum
Neuromuzeologia
Rozdział 7. Definicje
Muzeologia, muzeografia, muzealnictwo
Muzealizacja
Muzeum
CZĘŚĆ III
STAŁOŚĆ ZMIAN
Rozdział 1. Etyka, prawo i standaryzacja w muzeach
Rozdział 2. Stałość zmian, czyli dla kogo są muzea
Bibliografia
Źródła
Opracowania
Indeks nazwisk