Pod koniec 2008 roku ukazała się nakładem katowickiego wydawnictwa Videograf II książka Tadeusza Lubelskiego Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty – zawarte w jednym tomie syntetyczne ujęcie całych dziejów kina w Polsce. Wszechstronne omówienie znalazły w niej wszystkie najważniejsze zjawiska z zakresu polskiej sztuki i kultury filmowej, a także przemysłu kinematograficznego. Przedmiotem analizy były najwybitniejsze polskie filmy fabularne, dokumentalne i animowane, przedstawione zostały biografie twórców i najważniejsze konteksty kina, a wszystko to znalazło się w obrębie jednolitej narracji historycznofilmowej. Książka Historia kina polskiego 1895-2014 to nowa, poszerzona i poprawiona wersja tamtego tomu. Zmienił się wydawca, wraz z nim cała szata graficzna i wybór zdjęć (w tym wiele barwnych). Dołączony został nowy, obszerny rozdział XII, obejmujący ciekawy, złożony okres 2005-2014, uwzględniający nawet filmy, które znalazły się na ekranach na początku 2015 roku. Cały tom został na nowo przejrzany i uwzględniono w nim niedawne ustalenia i odkrycia. Obecna edycja książki trafia na trudniejsze czasy, ale lepsze kino.
Tadeusz Lubelski – historyk i krytyk filmu, profesor zwyczajny w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, kierownik Katedry Historii Filmu Polskiego. Opublikował m.in.: Nowa Fala. O pewnej przygodzie kina francuskiego (2000), Wajda (2006), Historia niebyła kina PRL (2012, Nagroda im. Bolesława Michałka i Nagroda PISF, nominacja do NIKE). Redaktor pierwszej polskiej Encyklopedii kina (2003, 2010, Nagroda PISF). Członek Europejskiej Akademii Filmowej, przewodniczący Rady Programowej Krakowskiego Festiwalu Filmowego.
SPIS TREŚCI
WSTĘP DO DRUGIEGO WYDANIA
WSTĘP DO PIERWSZEGO WYDANIA
Rozdział I: POCZĄTKI KINA NA ZIEMIACH POLSKICH (1895-1918)
1. Czekanie na kino
2. Pierwsze pokazy kinematografu
3. Polscy pionierzy i wynalazcy
4. Kształtowanie się życia filmowego
5. Początki twórczości filmowej
Rozdział II: NASZE KINO NIEME. ROMANTYZM STRYWIALIZOWANY (1919-1929)
1. Nieodwzajemniona miłość
2. Model upolityczniony
2 A. Filmy patriotyczno-propagandowe
2 B. Adaptacje literatury narodowej
3. Model ludyczny
3 A. Oblicza mabuzerii
3 B. „Złota seria Sfinksa”
4. Model autoteliczny
Rozdział III: NASZE KINO KLASYCZNE. KRZYWE ZWIERCIADŁO
POLSKIEJ MENTALNOŚCI (1930-1939)
1. Opóźniony przełom dźwiękowy
2. Kino branżowe
2 A. Filmy historyczno-patriotyczne
2 B. Komedie
2 C. Melodramaty
3. Kino „społecznie użyteczne”
4. Kino awangardowe
5. Film żydowski w Polsce
Rozdział IV: CZTERY DROGI FILMOWCÓW POLSKICH
W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ (1939-1945)
1. W kraju
2. Na emigracji
3. Ze Wschodu na Zachód
4. Ze Wschodu do kraju
Rozdział V: KINO ZIDEOLOGIZOWANE.
OD KINOFIKACJI DO PACYFIKACJI (1945-1954)
1. Upaństwowienie kinematografii
2. Niespełnione możliwości, zawiedzione obietnice
3. Świadectwa dokumentalne
4. Spełnienia mimo wszystko
5. Rodzimy socrealizm
Rozdział VI: EPOKA SZKOŁY POLSKIEJ (1955-1961)
1. „Świat przedstawień” w fazie odwilży
2. Wyzwalanie się z socrealizmu
2 A. Twórcza adaptacja
2 B. Bezpośrednia polemika
2 C. Manifestacja swobody artystycznej
2 D. Podjęcie tematów tabu: „czarna seria”
2 E. Fabularna odmiana „czarnej serii”
3. Szkoła Polska
3 A. Nurt psychoterapeutyczny
3 B. Nurt plebejski
3 C. Nurt psychologiczno-egzystencjalny
3 D. Bilans Szkoły Polskiej; centrum i obrzeża nurtu
4. Poza Szkołą
4 A. Kino popularne
4 B. Kino eksperymentu artystycznego
4 C. Świadectwa nowego obyczaju
Rozdział VII: DWUZNACZNY UROK LAT SZEŚĆDZIESIĄTYCH (1962-1969)
1. Tematyka historii najnowszej
1 A. Kino martyrologiczno-odwetowe
1 B. Kino narodowo-kombatanckie
1 C. Kontynuacje Szkoły Polskiej
1 D. Tonacja sprawozdawcza, tonacja liryczna
2. „Tematyka współczesnego życia”
2 A. Współczesność zadekretowana
2 B. Współczesność pospolita, czyli bunt scenarzystów
2 C. Współczesność umykająca
2 D. Współczesność dokumentowana
3. Kino rozrywkowe
3 A. Komedia
3 B. Inne gatunki
4. Adaptacje literatury narodowej
5. Polska Szkoła Animacji
6. Nowe kino
Rozdział VIII: KINO MŁODEJ KULTURY I KINO DZIEDZICTWA (1969-1975)
1. Kino Młodej Kultury
1 A. Stronnictwo inteligenckiego rygoryzmu
1 B. Stronnictwo rejestracji
1 C. Stronnictwo groteski
1 D. Stronnictwo kreacji
2. Kino dziedzictwa
2 A. Kino mitologii plemiennej: Śląsk Kutza
2 B. Kino mitologii narodowej: adaptacje Wajdy
2 C. Kino mitologii osobistej: esej metafizyczny Konwickiego
2 D. Mit „dzieciństwa powtórzonego”: schulzowski film Hasa
2 E. Mit inteligenckiej apokalipsy: debiut Żuławskiego
2 F. Kino pamięci indywidualnej: Stanisław Różewicz
2 G. Wyrafinowane adaptacje: Majewski, Borowczyk
3. Kino wystawne
3 A. Widowiska narodowe
3 B. Widowiska państwowe
3 C. Widowiska wojenne
4. Przedstawianie rzeczywistości w kinie popularnym
4 A. Komedia
4 B. Film obyczajowy
4 C. Film dla dzieci i młodzieży
Rozdział IX: EPOKA MORALNEGO NIEPOKOJU (1976-1981)
1. Wyłanianie się nurtu
1 A. Kontrabanda w Zespołach, telewizji i oświatówce
1 B. Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy
2. Kino Moralnego Niepokoju – kanon
2 A. Dominanta: pojedynek postaw
2 B. Dominanta: przebudzenie prostych ludzi
2 C. Dominanta: hodowla zła
2 D. Dominanta: opór inteligentów
3. Kino Moralnego Niepokoju – poza kanonem
3 A. Odmiana kreacyjna
3 B. Włączenie się doświadczonych autorów
3 C. Odmiana gatunkowa
4. Kino partyjnej kontrofensywy
5. Kino dziedzictwa cd.
5 A. Prefiguracje etyczne
5 B. Więcej rekonstrukcji, mniej perswazji
5 C. Kino retro
6. Filmy osobne
6 A. W perspektywie ostatecznej
6 B. Własnym głosem
6 C. Miniatury o losie
7. Kino sezonu „Solidarności”
7 A. Na zamówienie robotników
7 B. Obalone tabu stalinizmu
7 C. „Głęboko zamiast szeroko”
Rozdział X: PO STANIE WOJENNYM.
SOLIDARNOŚĆ OSOBNYCH (1982-1989)
1. Regres stanu wojennego
1 A. Przerwanie „genialnego sezonu”
1 B. Kino poniżone
2. Kontynuacje mimo wszystko
2 A. Obalone tabu stalinizmu cd.
2 B. „Głęboko zamiast szeroko” cd.
2 C. Dekada Kieślowskiego
2 D. Kino Moralnego Niepokoju cd.
2 E. Kino groteski
3. Kino oficjalnej propagandy
4. Kino historii kreowanej
4 A. Rewolucja i azyl wyobraźni: adaptacje Wajdy
4 B. Pokrewieństwo z wieszczami: adaptacje Konwickiego
4 C. Wizje przeszłości
4 D. Ponury wizerunek historii najnowszej
4 E. Mieszaniny obyczajowe
5. Kino osobne cd.
5 A. Późny Has
5 B. Inni autorzy
6. Kino popularne
6 A. Komedia
6 B. Nasza postmodernistyczna nostalgia
6 C. Kino gatunków
7. Pokolenie stanu wojennego
Rozdział XI: KINO WOLNOŚĆ (1990-2005)
1. Po zburzeniu muru
2. “Praca żałoby”
2 A. Odnawianie Szkoły Polskiej: późny Wajda
2 B. Kontynuacja Szkoły Polskiej: późny Kutz
2 C. Polacy – Rosjanie; Polacy – Żydzi; Holocaust
2 D. PRL jako trauma
3. Kino świadectwa
3 A. Ewolucja dokumentu: Marcel Łoziński
3 B. Ewolucja dokumentu: od Karabasza do Bławuta
3 C. Zobowiązania w epoce bez zobowiązań: Krzysztof Krauze
3 D. Z punktu widzenia wykluczonych
3 E. Z punktu widzenia wchodzących w życie
4. Autorzy dawni i nowi
4 A. Zjawisko Kieślowski
4 B. Fabulatorzy
4 C. Mitobiografowie
4 D. Artyści
4 E. Kino błazeńskie
5. Kino popularne
5 A. Kino bandyckie – od grozy do nostalgii
5 B. Komedia
5 C. Adaptacje lektur
5 D. Komedia romantyczna
6. Kino niezależne
Rozdział XII: TRUDNY POWRÓT DO EUROPY (2005-2014)
1. Z perspektywy kultury filmowej
2. Kino pamięci narodowej
2 A. Nowe spojrzenie na wydarzenia XX wieku
2 B. Lustrowanie PRL-u
2 C. Polacy – Żydzi: ból niezaleczony
3. Kino świadectwa
3 A. Biegun czystej obserwacji
3 B. Dokumentalny spektakl
3 C. Rejestrowanie zmieniającego się świata
3 D. Z punktu widzenia wykluczonych
3 E. Z punktu widzenia wchodzących w życie
3 F. Polska podzielona
4. Autorzy dawni i nowi
4 A. Fabulatorzy
4 B. Mitobiografowie
4 C. Artyści
4 D. Antropolodzy płynnej nowoczesności
5. Kino popularne
5 A. Komedia
5 B. Inne gatunki
6. Tak zwane kino niezależne
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK
INDEKS FILMÓW
WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW
Współfinansowanie
check_circle
check_circle