Eliza Kącka, filolożka z wykształceniem filozoficznym, debiutowała w r. 2012 książką Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida, godząc w niej dwa główne obszary swoich zainteresowań: literaturę i myśl drugiej połowy XIX wieku oraz światopoglądy polskiej moderny. Lekturę jako spotkanie uznać można za dalszy krok na tej drodze. Oprócz tego, niejako dla równowagi, dr Kącka jest eseistką i badaczką poezji współczesnej, począwszy od Herberta, a kończąc na autorach najmłodszej generacji. W r. 2017 wydała także zbiór krótkich próz poetyckich Elizje. Pisze do pism naukowych i „Tygodnika Powszechnego”, „Znaku”, „FA-artu”, „Nowej Dekady Krakowskiej”. Jest laureatką licznych nagród i wyróżnień. Pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
„W ostatnim zdaniu swojej rozprawy autorka podkreśla, że starała się tu interpretacyjnie i lekturowo sprostać wielości, którą wyznaczyła sobie, wybierając przedmiot swoich badań i ich obszar. Starania te, w moim odczuciu, przyniosły świetny efekt – nie tylko dlatego, że ujawniają znakomite kompetencje w zakresie historii literatury i kultury, filozofii, antropologii. Także dlatego, że autorka fortunnie łączy ambicje badacza z nieukrywaną fascynacją Brzozowskim, który patronuje jej własnym przygodom myśli. Sama od lat podzielam tę fascynację, ale lektura tej pracy jeszcze ją wzmaga – także za sprawą oryginalnego stylu Elizy Kąckiej, wypracowanego w wieloletnim obcowaniu z myślą jednego z najoryginalniejszych polskich filozofów. Ale podkreślić tu trzeba, że podążając w ślad za swoim bohaterem, autorka mówi co chwila: „sprawdzam”, zagląda pod podszewkę jego definicji, formuł i metafor, wprowadza je w ruch. Wysoko zatem oceniam tę próbę zbilansowania fascynacji i analizy, która udowadnia, w moim mniemaniu, wielkość i wagę projektów antropologicznych Brzozowskiego, niesprawiedliwie często wcześniej ocenianego jako filozof nieprzekonujący i niekompetentny z powodu rzekomego „rozwichrzenia” swej myśli.
Autorce udało się w tej pracy pokazać mapę polskiej nowoczesności, zarysować na niej przygody polskich i europejskich intelektualistów z początków XX w., a jednocześnie przedstawić nową propozycję czytania Brzozowskiego”.
Z recenzji prof. dr hab. Ewy Paczoskiej
SPIS TREŚCI
Uwagi redakcyjne
CZYTANIE JAKO KRYZYS
CZYTANIE BLISKIE
Zadanie lektury
Brzozowski: ambiwalencje
Spotkanie a modele lektury
Wspólnota myślenia
Od afirmacji po negację
Trzy spotkania
ROZDZIAŁ I
LEKTURA JAKO SZKOŁA DOJRZAŁOŚCI. BRZOZOWSKI – NORWID
Wprowadzenie
Przygotowanie do spotkania
W drodze do Norwida
Norwid – pierwsze próby
Rewolucja (norwidowska)
Kodycyl czytelnika i testament autora
Sentymentalizm jako abstrahowanie
Faza dramatu
Nadpisane nad Norwidem
„Historyczna namiętność”
Mowa bezimiennych
Wyzwolenie historii
ROZDZIAŁ II
„CO NIE JEST BIOGRAFIĄ – NIE JEST W OGÓLE”. STANISŁAWA BRZOZOWSKIEGO SPOTKANIE Z VIKIEM
Wprowadzenie
Anty-Hegel, anty-Kartezjusz
Vico: przed osobistym spotkaniem
„Kant historii”
Kazimierz Kelles-Krauz
Vico via Sorel, Labriola, Croce
Spotkanie: niespodzianki lektury
Vico: pierwsze wzmianki
Brat mleczny Nietzschego
Od historii filozofii do antologii
Vico w drugiej wersji Legendy Młodej Polski
Wyzwalanie historii. Idee i antologia
Twórczość. Głosy wśród nocy i Pamiętnik
ROZDZIAŁ III
„LOGIKA KONKRETNEGO ŻYCIA”. LEKTURA NEWMANA JAKO AUTOFORMACJA
Wprowadzenie
Historia konwertyty
Brzozowskiego droga do Newmana
Newman u źródeł mowy
„Natura twarda i zaborcza”
„Prawdą się jest”
Zadanie tłumacza
„Newman Newmana”
Poetical mind
„I know, I know”
ZAKOŃCZENIE
Indeks
Bibliografia
